Mô phỏng tàu Dragon của SpaceX bay tới trạm vũ trụ Haven-1. Ảnh: Vast
Vast, công ty trạm vũ trụ thương mại tại Mỹ, đang phát triển phòng thí nghiệm vi trọng lực tư nhân như một phần của sáng kiến trạm vũ trụ Haven-1, Interesting Engineering hôm 2/8 đưa tin. Đây sẽ là bước tiến quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu và sản xuất ngoài không gian.
Phòng thí nghiệm Haven-1 được thiết kế với 10 khoang hàng hóa, lớn tương đương các “tủ khóa giữa” trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Những khoang hàng hóa này có kích thước xấp xỉ lò vi sóng, có thể chứa tải trọng tối đa 30 kg, cung cấp 100 W điện liên tục và công nghệ kết nối dữ liệu Ethernet. Thiết lập này phản ánh các thông số khoang hàng tiêu chuẩn của ISS, mang lại môi trường vận hành quen thuộc cho giới nghiên cứu.
Trong khi hoạt động liên quan đến hàng hóa trên ISS do phi hành gia thực hiện, hàng hóa trên Haven-1 sẽ do một đội ngũ chuyên trách quản lý. Các nhà nghiên cứu có thể lựa chọn đưa mẫu vật hoặc sản phẩm từ phòng thí nghiệm trở về bằng những tàu vũ trụ như Dragon của SpaceX. Phi hành gia trên Haven-1 cũng sẽ được nhóm điều hành dưới mặt đất hỗ trợ thông qua kết nối laser Starlink tốc độ cao.
Vast đã chọn Redwire Space và công ty công nghệ sinh học vũ trụ châu Âu Yuri là hai đối tác đầu tiên cho phòng thí nghiệm Haven-1. Cả hai công ty này đều có kinh nghiệm dồi dào từ những hoạt động trên ISS.
Haven-1 phản ánh nỗ lực nghiêm túc nhằm kế nhiệm ISS – trụ cột cho nghiên cứu khoa học và thí nghiệm ngoài không gian hiện nay. Các nghiên cứu được tiến hành trên Haven-1 có thể khác biệt đáng kể so với ISS do tính chất thương mại của trạm vũ trụ mới. Trong khi NASA phải sắp xếp ưu tiên các thí nghiệm dựa trên giá trị khoa học và giới hạn thời gian của phi hành đoàn, Haven-1 sẽ linh hoạt hơn trong việc lựa chọn thí nghiệm. Điều này có thể dẫn đến những lĩnh vực nghiên cứu mới và sự đổi mới công nghệ chưa từng có ở quỹ đạo Trái Đất thấp.
NASA đặc biệt quan tâm đến việc có trạm vũ trụ thương mại sắp phóng vì ISS dự kiến nghỉ hưu vào cuối thập kỷ này. Việc ISS và những trạm tư nhân như Haven-1 hoạt động gối lên nhau được coi là thiết yếu để duy trì khả năng nghiên cứu liên tục trên quỹ đạo.
Ngoài những đối tác ban đầu, Vast cũng nỗ lực hướng đến hợp tác trong các lĩnh vực tiên tiến như sản xuất vật liệu và chất bán dẫn, điện toán biên, học máy. Bằng cách cung cấp một chương trình cho người dùng cuối độc đáo, Vast đặt mục tiêu dân chủ hóa việc tiếp cận không gian. Chương trình này cho phép các cá nhân và công ty với quy mô khác nhau tham gia cùng những đối tác về tải trọng, tiến hành thí nghiệm độc lập hoặc chung, khám phá cơ hội mới trong môi trường vi trọng lực.
Thu Thảo (Theo Interesting Engineering)
