“Chúng ta thường nghe đến từ ‘bất khả thi’, nhưng giờ nó đã trở thành hiện thực trên bầu trời. Tiêm kích F-16 đã có mặt ở Ukraine. Chúng ta đã biến điều đó trở thành sự thật”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói trong buổi lễ tại một căn cứ không quân hôm 4/8.
Hình ảnh tại sự kiện cho thấy ông Zelensky đứng trước hai tiêm kích F-16 được phủ lưới ngụy trang và có huy hiệu không quân Ukraine trên cánh. Hai máy bay dường như đeo tên lửa AIM-9L/M Sidewinder và mô hình quả đạn AIM-120B, trước khi cất cánh và bay qua khu vực lễ đài.
Tổng thống Zelensky và tiêm kích F-16 trong buổi lễ ở Ukraine hôm 4/8. Video: Không quân Ukraine
Các phi công đều che kín mặt, trong khi những phóng viên có mặt ở sự kiện được yêu cầu giữ kín vị trí căn cứ vì lý do an ninh. “Tôi tự hào về những quân nhân đã làm chủ máy bay và bắt đầu vận hành chúng”, Tổng thống Ukraine nói.
Ông Zelensky từ chối tiết lộ số máy bay F-16 mà Kiev đã tiếp nhận và nhiệm vụ cụ thể của chúng, nhưng nhấn mạnh con số hiện nay là chưa đủ. “Các đối tác hiểu rõ số lượng F-16 đang có mặt ở Ukraine và phi công đã được đào tạo là chưa đủ. Tin tốt là chúng tôi đang chờ đón thêm những chiếc F-16 tiếp theo”, ông cho hay.
Trong cuộc phỏng vấn hồi tháng 5, Tổng thống Zelensky tuyên bố Ukraine cần khoảng 130 tiêm kích F-16 để bảo đảm cân bằng sức mạnh với không quân Nga. Tuy nhiên, các nước phương Tây đến nay chỉ cam kết viện trợ chưa đến 100 máy bay, trong đó phần lớn sẽ được chuyển giao trong nhiều năm tới và đòi hỏi quá trình huấn luyện phi công kéo dài.
F-16 được đánh giá là đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực nâng cấp năng lực của không quân Ukraine, lực lượng đang vận hành các mẫu máy bay đã cũ được thừa hưởng từ Liên Xô và nhiều chiếc trong số này đã bị Nga phá hủy hoặc bắn hạ.
Dù vậy, nhiều chuyên gia lẫn quan chức phương Tây đều hoài nghi khả năng F-16 giúp ích cho Ukraine, cũng như số máy bay và phi công có đủ để tạo nên khác biệt hay không. Một số người lo ngại tiêm kích F-16 có thể đến Ukraine muộn hơn đáng kể thời điểm họ cần chúng nhất.
Ông Zelensky phát biểu trước tiêm kích F-16 trong ảnh công bố hôm 4/8. Ảnh: AFP
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 1/8 tuyên bố lực lượng Nga sẽ bắn hạ mọi tiêm kích F-16 được chuyển cho Ukraine, thêm rằng loại vũ khí này ít tác động tới cục diện chiến trường. Công ty dầu khí FORES của Nga hồi giữa tháng 7 hứa thưởng 170.000 USD cho người đầu tiên bắn hạ tiêm kích F-16 Ukraine.
Hàng loạt đòn tập kích chính xác bằng tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga nhằm vào các căn cứ không quân ở sâu trong hậu phương Ukraine gần đây cũng đặt dấu hỏi về khả năng bảo vệ những phi cơ có trị giá hàng chục triệu USD trong biên chế Kiev.
Vũ Anh (Theo AFP)
