Nhóm nghiên cứu trồng hạt giống cổ đại vào năm 2010. Ảnh: Sarah Sallon
Nhóm nghiên cứu mất gần 14 năm để trồng cây từ hạt giống cổ đại khai quật trong một hang động cuối thập niên 1980. Có biệt danh “Sheba”, mẫu vật hiện nay cao khoảng 3 m, có nghĩa các nhà nghiên cứu cuối cùng có thể mô tả những đặc điểm trưởng thành của nó. Họ cũng có thể tiến hành phân tích ADN, hóa học và phóng xạ carbon, hé lộ manh mối mới về nguồn gốc của nó, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Communications Biology, Live Science hôm 23/9 đưa tin.
Hạt giống mọc thành cây Sheba có niên đại vào khoảng năm 993 – 1202, theo nghiên cứu. Nhiều khả năng nó sót lại từ quần thể cây ngày nay đã tuyệt chủng, tồn tại ở Nam Levant, khu vực bao gồm Israel, Palestine và Jordan. Mẫu vật trưởng thành có thể là nguồn gốc của loại dầu thơm tên “tsori” chiết xuất từ nhựa cây có tác dụng chữa lành trong Kinh Thánh. Hợp chất này gắn liền với vùng Gilead, nằm ở phía đông sông Jordan giữa sông Yarmuk và đầu phía bắc của Biển Chết. Sau khi hồi sinh Sheba, nhóm nghiên cứu cho rằng cuối cùng họ có thể vén màn bí ẩn về tsori.
Các nhà nghiên cứu xác định Sheba thuộc về chi Một dược, nằm trong họ Trám, bao gồm khoảng 200 loài thực vật còn tồn tại hiện nay. Những cây Một dược chủ yếu được tìm thấy ở châu Phi, Africa, Madagascar và bán đảo Arab. Nhóm chuyên gia đứng đầu là Sarah Sallon ở Trung tâm Nghiên cứu Y học Tự nhiên tại Israel chưa rõ cây Sheba thuộc loài nào vì nó chưa ra hoa, do đó chưa sản sinh vật liệu sinh sản mà các nhà khoa học cần để tiến hành phân tích chi tiết hơn.
Tuy nhiên, chắc chắn Sheba có họ gần với 3 loài Một dược là C. angolensis, C. neglecta và C. tenuipetiolata mọc ở phía nam châu Phi. Phân tích của nhóm nghiên cứu cho thấy Sheba không có hợp chất thơm nhưng có một loạt đặc tính trị bệnh. Cùng với nhiều đặc điểm khác như vị trí tìm thấy hạt giống ở phía bắc sa mạc Judea chứng tỏ nó có thể là nguồn gốc của dầu thơm tsori trong Kinh Thánh.
Phân tích hóa học lá và nhựa cây Sheba hé lộ cây rất giàu pentacyclic triterpenoid, hoạt chất sinh học có tính kháng viêm và chống ung thư. Lá và rễ cây cũng có lượng squalene cao. Đây là loại dầu tự nhiên giúp chống oxy hóa và làm mịn da. Nhóm nghiên cứu sẽ cần tìm hiểu sâu hơn để nhận dạng hợp chất khác có tiềm năng chống ung thư trong mô cây.
An Khang (Theo Live Science)
