Báo cáo đánh giá tác động của chính sách liên quan xây dựng Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính cho biết trong quá trình thực hiện thu thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng chứng khoán, có ý kiến cho rằng việc thu theo tỷ lệ phần trăm trên giá bán từng lần, kể cả trường hợp cá nhân bị lỗ là chưa phù hợp. Do đó, cần xác định phương pháp thu thuế trên thu nhập của cá nhân, nếu có lãi mới nộp thuế.
Theo quy định hiện hành, thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng chứng khoán được xác định theo tỷ lệ 0,1% trên giá bán từng lần. Ví dụ, nếu bán chứng khoán được 100 triệu đồng, nhà đầu tư sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân 100.000 đồng, bất chấp lỗ hay lãi.
Bộ Tài chính cho rằng quy định này đảm bảo sự đơn giản, minh bạch của chính sách, giảm chi phí tuân thủ cho cả cơ quan thuế và người nộp thuế. Trước đây, cơ quan thuế áp dụng hai phương pháp tính 20% trên thu nhập năm (giá bán trừ giá mua và các chi phí liên quan).
Trong đó, trường hợp không xác định được giá vốn, các chi phí liên quan và có chứng từ chứng minh, nhà đầu tư mới nộp thuế 0,1% trên giá bán từng lần. Còn với những cá nhân áp dụng kỳ tính thuế theo năm, mỗi lần chuyển nhượng, họ vẫn tạm nộp thuế thu nhập cá nhân 0,1% trên giá bán chứng khoán từng lần, cuối năm quyết toán sẽ được trừ số thuế đã tạm nộp trong năm.
Với quy định hiện hành, nhà đầu tư đóng thuế cho từng lần giao dịch, bất chấp bị lỗ, là xong. Các giao dịch bán chứng khoán không được gộp chung số tiền đã nộp để quyết toán thuế thu nhập cá nhân vào cuối năm (còn gọi là hoàn thuế nếu thu nhập trong năm dưới ngưỡng quy định mà số tiền thuế đã nộp lại nhiều hơn). Điều này tương đương với việc nhà đầu tư càng giao dịch chứng khoán nhiều, Nhà nước càng thu được nhiều thuế.
Nhà đầu tư đang thao tác đặt lệnh giao dịch chứng khoán trên ứng dụng di động. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, chính sách thuế thu nhập cá nhân những năm qua đã phát huy vai trò là công cụ quan trọng trong việc thực hiện chính sách điều tiết, phân phối lại thu nhập, từng bước thu hẹp khoảng cách chênh lệch về thu nhập giữa các cá nhân trong xã hội. Tuy nhiên cơ quan này cũng cho rằng cần cải cách và xây dựng hệ thống thuế đồng bộ, khắc phục những vướng mắc và hạn chế của chính sách thuế hiện hành.
Trong đề nghị xây dựng Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế) lần này, Bộ Tài chính đặt mục tiêu giải quyết vấn đề sao cho phù hợp với hoạt động kinh doanh của cá nhân, khuyến khích cá nhân kinh doanh làm giàu chính đáng và đảm bảo mục tiêu điều tiết của thuế thu nhập cá nhân. Luật thay thế cũng phải đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế và xu hướng phát triển.
Tất Đạt
