“Vào ngày 20/1 năm sau, tôi sẽ ký tất cả giấy tờ cần thiết để áp mức thuế 25% với Mexico và Canada, áp dụng với toàn bộ sản phẩm họ xuất khẩu sang Mỹ. Đây là một phần trong loạt sắc lệnh hành pháp đầu tiên”, Tổng thống đắc cử Donald Trump đăng trên Truth Social ngày 25/11.
Ông Trump khẳng định mức thuế trên sẽ duy trì tới khi Mexico, Canada siết chặt kiểm soát ma túy, nhất là fentanyl, và kiểm soát dòng người di cư đang vượt biên trái phép.
Tổng thống đắc cử Mỹ cũng tuyên bố áp mức thuế bổ sung 10% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, vì “lượng lớn ma túy, nhất là fentanyl, đang được chuyển vào Mỹ”. Ông Trump nhấn mạnh tới khi vấn đề này được giải quyết, mức thuế quan với hàng hóa Trung Quốc sẽ không thay đổi.
“Đại diện Trung Quốc nói với tôi rằng họ sẽ áp hình phạt kịch khung là tử hình với bất cứ tội phạm buôn bán ma túy nào. Nhưng thật không may, điều ấy chưa xảy ra và ma túy đang tràn lan vào đất nước chúng ta, chủ yếu thông qua Mexico, ở mức độ chưa từng thấy”, ông Trump viết.
Mexico, Canada và Trung Quốc chưa đưa bình luận.
Ngay từ khi tranh cử, ông Trump đã cam kết áp thuế nhập khẩu 10-20% với toàn bộ hàng hóa nước ngoài, trong đó có thể áp mức thuế lên tới 60% với hàng hóa Trung Quốc. Canada, Mexico và Trung Quốc đều là những đối tác thương mại lớn của Mỹ.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, fentanyl là loại thuốc giảm đau tổng hợp gây nghiện, mạnh hơn heroin 50 lần, hơn morphine 100 lần. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng tử vong vì dùng quá liều ở Mỹ. Giới chức Mỹ cáo buộc fentanyl nhập lậu có nguồn gốc chủ yếu từ Trung Quốc. Bắc Kinh năm 2019 nhất trí dừng xuất khẩu loại thuốc này và phối hợp với Washington để điều tra mức độ gây nghiện cùng các biến thể của fentanyl.
Tuy nhiên, Trung Quốc được cho là vẫn xuất khẩu các tiền chất sang Trung Mỹ và các quốc gia như Mexico, nơi các băng đảng có thể sử dụng để sản xuất fentanyl và buôn lậu qua biên giới Mỹ.
Ước tính hơn 107.000 người đã chết vì dùng ma túy quá liều ở Mỹ vào năm ngoái. Con số này gần đây có dấu hiệu giảm, các quan chức Mỹ cho rằng việc Trung Quốc quản lý chặt chẽ hơn các tiền chất sẽ giúp giảm thêm số ca tử vong.
Ngọc Ánh (Theo Reuters, AFP)