Phát biểu tại Nhà Trắng trong chuyến thăm Mỹ 4 ngày hôm 1/5, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos nói rằng quốc gia Đông Nam Á này đang ở trong khu vực có “tình hình địa chính trị được cho là phức tạp nhất thế giới hiện nay”.
“Vì vậy, theo lẽ thường tình, Philippines tìm đến đồng minh theo hiệp ước duy nhất để củng cố, xác định lại mối quan hệ mà chúng ta có và vai trò của chúng ta khi đối mặt những căng thẳng đang gia tăng quanh Biển Đông và châu Á – Thái Bình Dương”, ông Marcos nói trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Đáp lại, ông Biden nhấn mạnh cam kết của Mỹ với đồng minh. “Mỹ duy trì cam kết sắt đá của chúng tôi trong việc bảo vệ Philippines, bao gồm cả ở Biển Đông”, Tổng thống Biden cho hay.
Tuyên bố chung của hai lãnh đạo cho biết điều này đồng nghĩa bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào nhằm vào lực lượng vũ trang, tàu hoặc máy bay Philippines ở Thái Bình Dương, trong đó có Biển Đông, sẽ kích hoạt cam kết bảo vệ của Mỹ theo hiệp ước phòng thủ chung được hai nước ký năm 1951.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos tại Nhà Trắng ngày 1/5. Ảnh: AFP
Tuyên bố chung cũng nêu rõ hai lãnh đạo “khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan như một yếu tố không thể thiếu đối với an ninh và thịnh vượng toàn cầu”.
Ông Marcos đến Mỹ hôm 30/4 và cuộc gặp với ông Biden tại Nhà Trắng là trọng tâm chuyến thăm lần này. Philippines gần đây đồng ý cho phép Mỹ tiếp cận thêm 4 căn cứ quân sự của mình theo thỏa thuận hợp tác quốc phòng nâng cao. Hai bên cũng tiến hành các cuộc tập trận lớn nhất từ trước đến nay trong những tuần gần đây.
Giới chức Mỹ cho biết trong chuyến thăm của ông Marcos, hai lãnh đạo sẽ thống nhất các định hướng mới để tăng cường hợp tác quân sự và kinh tế. Chính quyền Mỹ cũng sẽ chuyển giao ba vận tải cơ C-130 và gửi thêm tàu tuần tra tới Philippines.
Tổng thống Marcos đã tìm cách thúc đẩy mối quan hệ nồng ấm với cả Mỹ và Trung Quốc, những nước đang cạnh tranh ảnh hưởng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Các chuyên gia cho rằng Mỹ coi Philippines là địa điểm tiềm năng để triển khai tên lửa, rocket và hệ thống pháo nhằm đối phó với các tình huống bất ngờ trong khu vực.
Tuy nhiên, ông Marcos nói với các phóng viên trên chuyến bay tới Mỹ rằng Trung Quốc đã đồng ý thảo luận về quyền đánh bắt cá ở Biển Đông và ông cũng sẽ không cho phép Philippines trở thành bàn đạp cho bất kỳ hành động quân sự nào.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)
