TIR lens đạt giải nhất cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2023

• 
  11h30

  TS Nguyễn Đoàn Quốc Anh và các cộng sự đạt giải nhất cuộc thi 

  

   

   

  TIR Lens mới

  Xuất sắc giành giải Nhất cuộc thi là sáng kiến “TIR lens mới cho đèn LED công suất cao” của TS Nguyễn Đoàn Quốc Anh – nhà sáng chế công nghệ TIR lens cùng các cộng sự tại Nhóm nghiên cứu tối ưu hóa hệ thống điện (PSO), Khoa Điện – Điện tử, trường Đại học Tôn Đức Thắng.

  Công trình được vinh danh giải Nhất trị giá 70 triệu đồng là thấu kính phản xạ trong toàn phần (chóa đèn) được gắn vào đèn LED giúp hướng toàn bộ ánh sáng phát ra về phía trước và phân bố ánh sáng đồng đều hơn. Công nghệ TIR lens mới giúp giảm giá thành, tăng hiệu suất và đồng dạng phát sáng, qua đó việc nâng cao chất lượng, ứng dụng đèn LED. Nhóm nghiên cứu cũng tối ưu được công nghệ để có thể áp dụng trên nhiều sản phẩm đèn LED khác nhau, dùng trong lĩnh vực chiếu sáng dân dụng và công, nông, ngư nghiệp. Sáng kiến TIR lens mới cũng nhận được Bằng sáng chế USPTO (Mỹ) năm 2022.

  
  
  
  

  
  
  

  Phát biểu cảm nghĩ khi nhận giải thưởng cao nhất, TS Nguyễn Đoàn Quốc Anh xúc động và gửi lời cảm ơn tới các cộng sự, đơn vị hỗ trợ anh trong quá trình nghiên cứu đưa ra giải pháp. Sau giải thưởng, anh sẽ bắt đầu truyền thông để lan tỏa công trình đến cộng đồng, nhanh chóng áp dụng vào thực tế.

  
  
  
  

  
  
  

• 
  11h28

  Thiết bị 3D dẫn đường phẫu thuật trong mổ thay khớp gối đạt giải Nhì

  

   

   

  Thiết bị 3D dẫn đường trong phẫu thuật thay khớp gối

  Tiếp nối lễ trao giải, sản phẩm “Thiết bị 3D dẫn đường phẫu thuật trong mổ thay khớp gối” đến từ nhóm nghiên cứu 3D LAB VINUNI thuộc Trung tâm công nghệ 3D trong Y học, Đại học VinUni đạt giải Nhì trị giá 50 triệu đồng.

  Thiết bị dẫn đường phẫu thuật cá thể hóa (PSI) có thể định hướng vị trí phẫu thuật thay khớp chuẩn xác tới 98%. Phẫu thuật viên sẽ dựa vào PSI để thực hiện các đường cắt xương trong mổ đúng như kế hoạch lập trình, giúp tăng cường độ chính xác vị trí đặt khớp nhân tạo nhằm tối ưu hiệu quả cũng như độ an toàn trong phẫu thuật cho bệnh nhân. Tại Việt Nam, trước đây chưa có nghiên cứu nào về ứng dụng PSI trong phẫu thuật thay khớp được triển khai.

  
  
  
  

  
  
  

  Nhóm đã thực hiện thành công cho gần 50 ca thay khớp gối toàn phần cũng như 40 ca thay khớp háng và hàng trăm ca thay khớp, chỉnh trục xương khác ứng dụng công nghệ in 3D thiết bị dẫn đường phẫu thuật cá thể hóa tại hệ thống y tế Vinmec. Ngoài các sản phẩm ứng dụng công nghệ 3D trong chấn thương chỉnh hình (PSI, mô hình giải phẫu xương khớp của bệnh nhân), công nghệ này hiện còn ứng dụng vào các sản phẩm khác trong lĩnh vực tạo khuôn định hình mũi cho trẻ dị tật hở hàm ếch, mô hình giải phẫu giúp cá thể hóa stent can thiệp cho các ca bệnh tim mạch phức tạp hoặc các loại khuôn uốn miếng vá titan 3D trong tổn thương khuyết hổng bản xương sọ…

• 
  11h25

  Giải Ba thuộc về giải pháp “Hạt giống nảy mầm sẵn”

  Giải ba của Cuộc thi Sáng kiến Khoa học năm 2023 thuộc về giải pháp “Hạt giống nảy mầm sẵn” của tác giả Lương Văn Trường, HTX Thanh niên Nam Đại Dương.

  

   

   

  Quy trình sản xuất hạt giống nảy mầm sẵn

  
  
  
  

  
  
  

  Giải pháp cung cấp quy trình kỹ thuật đưa hạt lúa giống đã nảy mầm về trạng thái ngủ đông để duy trì sự sống khi gặp điều kiện bất lợi (như hạn hán). Dựa theo chu kỳ sinh lý tự nhiên của cây trồng, hạt mầm sau đó được lưu trữ đến thời điểm thích hợp để gieo trồng khi có điều kiện thuận lợi.

  Hạt giống qua xử lý bằng giải pháp này sẽ nảy mầm rất nhanh, thông thường từ 30 đến 120 phút gặp điều kiện thích hợp là đã nảy mầm. Sáng kiến được ứng dụng trong sản xuất hạt giống, gạo và hạt ngũ cốc nảy mầm, hạt nguyên liệu để chiết xuất các hoạt chất phục vụ y tế hay thực phẩm chức năng (gaba, inosito, catalase). Giải pháp được tác giả đăng ký bảo hộ sáng chế năm 2021.

• 
  11h20

  Hai giải khuyến khích cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2023

  

   

   

  Xe cứu hộ lốp và thay thế lốp phụ ôtô

  Giải Khuyến khích của Cuộc thi năm nay được trao cho hai tác giả Đào Văn Minh với sản phẩm “Xe cứu hộ lốp và thay thế lốp phụ ôtô” và Đinh Văn Trung, học sinh lớp 12, Trường THPT Diễn Châu 2, Nghệ An với “Hệ thống phun thuốc bảo vệ thực vật bằng cáp treo di động”. Mỗi tác giả sẽ nhận được giải thưởng trị giá 20 triệu đồng.

  TS Nguyễn Phi Lê, Giám đốc điều hành Trung tâm nghiên cứu quốc tế về trí tuệ nhân tạo (BK.AI); giảng viên trường Công nghệ thông tin và truyền thông, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Thành viên Hội đồng Ban giám khảo và ông Bùi Xuân Hương, Phó Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển TP.HCM (HDBank), Nhà tài trợ chương trình trao giải Khuyến khích.

  
  
  
  

  
  
  

  Tác giả Đào Văn Minh (40 tuổi), Hà Nội cho hay, ý tưởng “Xe cứu hộ lốp và thay thế lốp phụ ôtô” nhen nhóm sau lần xe ôtô của anh gặp sự cố nổ lốp trên đường cao tốc đi Hải Phòng vào tối muộn hồi năm 2020. Hạn chế tầm nhìn ban đêm khi thay lốp và phải chờ đợi cứu hộ rất lâu, anh không có cách nào để di chuyển đến nơi an toàn hơn. Nhiều vụ việc thương tâm xảy ra liên quan việc dừng thay lốp trên cao tốc, hay khu vực vắng dân cư lúc đêm tối khiến anh đau đáu.

  “Tôi nghĩ liệu có giải pháp khẩn cấp để chủ phương tiện tự ‘giải cứu’ tức thì, di chuyển ngay đến nơi an toàn vì tính mạng con người là quan trọng nhất”, anh nói.

  Trong khi đó, ý tưởng phun thuốc bảo vệ thực vật bằng cáp treo di động của nam sinh Đinh Văn Trung sẽ giúp những người nông dân được an toàn hơn trong quá trình canh tác. Ý tưởng này được Hội đồng giám khảo nhận xét rất đáng khích lệ, đúng nghĩa tinh thần “sáng kiến” tìm kiếm giải pháp giải bài toán từ chính thực tế cuộc sống.

  

   

   

  Thiết bị phun thuốc bảo vệ thực vật

• 
  11h15

  Thí sinh nhỏ tuổi nhất giành giải cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2023

  Cuộc thi Sáng kiến Khoa học năm 2023 tìm kiếm các sản phẩm, giải pháp xuất sắc trong các lĩnh vực có tính ứng dụng rộng bao gồm y sinh – hóa sinh, công nghệ, nông nghiệp, môi trường và vật liệu mới.

  

   

   

  Sản xuất tơ sợi từ cây lưỡi hổ

  Năm nay có thêm một hạng mục giải thưởng mới “Giải Sáng kiến” dành cho các sản phẩm, giải pháp giải quyết các vấn đề cuộc sống vùng sâu, vùng xa và miền núi với kỳ vọng góp phần cải thiện, nâng cao đời sống của người dân các vùng thiểu số, khó khăn, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của quốc gia trong bối cảnh mới.

  
  
  
  

  
  
  

  Giải Sáng kiến đã được trao cho đề tài “Sản xuất tơ sợi tự nhiên từ lá cây lưỡi hổ” của Trần Thị Quỳnh, học sinh Trường THPT Mường Nhé, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên. Đây cũng chính là thí sinh nhỏ tuổi nhất tại Cuộc thi năm nay. Trần Thị Quỳnh được trao giải có giá trị 30 triệu đồng.

  Ý tưởng này của Quỳnh nảy ra khi cùng cô giáo Nguyễn Thị Cẩm Nhung xem chương trình về các bệnh nhân ung thư đang thực hiện hóa trị, tóc rụng mà không có điều kiện mua những bộ tóc giả. Quỳnh cho hay tóc giả làm từ tóc thật rất đắt, còn làm từ tơ sợi tổng hợp sẽ gây ảnh hưởng đến môi trường trong quá trình sản xuất. Dự án của nữ sinh 18 tuổi được Hội đồng giám khảo đánh giá có ý tưởng tốt và đầy ý nghĩa nhân văn. Mặc dù về công nghệ tính mới chưa cao, sáng kiến đã đặc biệt hướng tới tính hỗ trợ vùng miền, phục vụ đồng bào vùng sâu, vùng xa.

  Bà Nguyễn Xuân Tú, Giám đốc Quỹ Hy vọng đại diện ban tổ chức trao giải. Trong suốt 2 năm tổ chức, Cuộc thi Sáng kiến khoa học có sự đồng hành của Quỹ Hy vọng. Đây là quỹ xã hội, hoạt động vì cộng đồng, phi lợi nhuận, được vận hành bởi Báo VnExpress và Công ty cổ phần FPT. Quỹ theo đuổi hai mục tiêu chính: hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn và tạo động lực phát triển. Một trong những hoạt động tiêu biểu của quỹ là thúc đẩy ứng dụng công nghệ, trang bị công cụ phát triển bền vững cho các cá nhân và cộng đồng.

• 
  11h07

  Ban giám khảo đánh giá cao chất lượng các bài dự thi

  Là trưởng ban giám khảo cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2023, PGS.TS Mai Anh Tuấn, Giảng viên cao cấp tại trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đánh giá cao về chất lượng cuộc thi năm nay. Theo đó, ban giám khảo đã nhận 132 hồ sơ gửi đến chương trình, trong đó, 29 đội vào vòng chung kết.

  “Điểm nổi bật của cuộc thi năm nay là số lượng hồ sơ đã tăng so với năm ngoái, độ tuổi trẻ hoá cho thấy nhiều bạn trẻ đã quan tâm tới cuộc thi, có thế hệ kế cận đam mê nghiên cứu khoa học trong tương lai””, ông Mai Anh Tuấn chia sẻ.

  Bên cạnh các đánh giá của ban giám khảo, hàng chục nghìn lượt bình chọn từ độc giả cũng cho thấy ý kiến của cộng đồng là trọng số lớn ảnh hưởng đến quyết định của ban giám khảo.

  “132 đội chơi đã là những người thắng cuộc. Trước tiên, các bạn đã chiến thắng chính bản thân, vượt qua e dè để trình bày ý tưởng với ban tổ chức. Tôi mong năm sau sẽ có nhiều đội, nhóm nghiên cứu tham gia chương trình”, ông Tuấn nói thêm.

  Theo PGS.TS Mai Anh Tuấn, cơ cấu giải thưởng năm nay khá đa dạng và giá trị. So với năm ngoái, cơ cấu giải có sự thay đổi khi ban tổ chức trao giải Sáng kiến thay cho giải đặc biệt. Các bài dự thi một lần nữa cho thấy tinh thần nghiên cứu khoa học, sáng tạo của thế hệ trẻ.

  Nhân ngày truyền thống Khoa học và C ông nghệ, ông cũng gửi lời chúc đến các đồng nghiệp, các bạn học sinh, sinh viên sẽ tiếp tục thực hiện các đề tài nghiên cứu, chúc cuộc thi Sáng kiến Khoa học sẽ tiếp diễn với nhiều đội thi hơn vào năm tới.

• 
  11h05

  130 hồ sơ tham dự cuộc thi Sáng kiến Khoa học

  Nằm trong chuỗi các hoạt động thường niên chào mừng kỷ niệm ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 của Bộ Khoa học và Công nghệ, từ ngày 02/12/2022, Báo VnExpress khởi động Cuộc thi Sáng kiến khoa học năm 2023, tạo sân chơi cho những người yêu khoa học, công nghệ sáng tạo giải pháp và sản phẩm có giá trị ứng dụng trong cuộc sống.

  
  
  
  

  
  
  

  Tại sự kiện, bà Bùi Thanh Vân, Thư ký tòa soạn Báo VnExpress, Trưởng Ban tổ chức Cuộc thi cho biết, đây là năm thứ hai báo VnExpress tổ chức cuộc thi Sáng kiến Khoa học. Mục đích của chương trình là tìm kiếm các ứng dụng khoa học công nghệ có ích cho cuộc sống, từ đó lan tỏa tình yêu khoa học, công nghệ tới những người trẻ tuổi, có thể là các bạn học sinh, sinh viên, các thầy cô giáo hay cả những người làm công tác sản xuất công nghiệp hay nông nghiệp thông thường.

  “Sau một năm tổ chức, chúng tôi nhận thấy sự đam mê khoa học trong giới trẻ Việt Nam là rất lớn. Qua chương trình, các bạn đã có sân chơi để giới thiệu các sản phẩm của mình. Các bạn được ban giám khảo hướng dẫn để cải tiến sản phẩm, ứng dụng được vào cuộc sống một cách dễ dàng”, bà Vân nói.

  
  
  
  

  
  
  

  Năm nay, chương trình nhận được nhiều sự quan tâm hơn. 130 hồ sơ từ khắp mọi miền đất nước đã tham dự, tăng 20% so với năm 2022, với nhiều lĩnh vực khác nhau: nông nghiệp, công nghệ, y sinh, sản xuất… Nhiều ý tưởng thông minh khiến ban tổ chức cũng như ban giám khảo ngạc nhiên. Chất lượng các bài thi thể hiện sự đầu tư nghiên cứu nghiêm túc với mục tiêu cuối cùng sản phẩm ứng dụng được vào cuộc sống.

  VnExpress mong rằng sức lan tỏa của cuộc thi sáng kiến khoa học là sẽ cầu nối giúp sáng kiến của các bạn gặp được các quỹ đầu tư, các công ty sản xuất. Từ đó, quy mô phát triển sản phẩm, mô hình sản xuất được nhân rộng, tới được những nơi cần thiết. Bên cạnh đó, sự vinh danh các sáng kiến xuất sắc có thể truyền cảm hứng, tạo động lực nghiên cứu cho các nhà khoa học trẻ trên khắp cả nước.

  “Với sự phát triển của cuộc thi Sáng kiến khoa học, tôi tin tưởng rằng nền khoa học công nghệ Việt Nam phát triển sẽ là nền tảng và động lực để phát triển kinh tế, phát triển đất nước”, Trưởng Ban tổ chức cho biết.

• 
  10h30

  Đại diện VinaCapital đánh giá cao các sáng kiến bền vững trong cuộc thi

  Cuộc thi Sáng kiến Khoa học năm 2023 thu hút hơn 130 hồ sơ đăng ký với hơn 30 sản phẩm giải pháp lọt vào vòng Chung kết.

  Đánh giá chất lượng của các sáng kiến, ông Vũ Chí Công, đại diện Quỹ đầu tư VinaCapital chia sẻ: “Tôi thấy tín hiệu tích cực khi có nhiều sáng kiến, giải pháp thú vị về bảo vệ môi trường hoặc giải quyết một vấn đề nào đó của xã hội”. Đồng thời, ông Công cũng mong muốn các giải pháp này có thể đi vào cuộc sống hoặc được áp dụng trong mô hình kinh doanh thực tiễn của doanh nghiệp.

  
  
  
  

  
  
  

  Chia sẻ thêm về “khẩu vị” đầu tư của VinaCapital với các sáng kiến đầu tư, ông Công cho biết, quỹ ưu tiên đầu tư vào các doanh nghiệp và mô hình kinh doanh bền vững hoặc đóng góp giải quyết các vấn đề của xã hội. Trên thực tế, những doanh nghiệp khởi nghiệp có giải pháp đột phá về ESG hiện nay chưa nhiều, song, số lượng đang tăng lên trong thời gian gần đây.

  
  
  
  

  
  
  

Lễ trao giải cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2023 diễn ra vào sáng 17/5 tại trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ. Đây là năm thứ hai, VnExpress tổ chức một sân chơi dành cho các nhà khoa học chuyên và không chuyên với kỳ vọng truyền cảm hứng sáng tạo và thúc đẩy các nghiên cứu ứng dụng vào thực tế.

Năm nay giải thưởng được nâng lên 300 triệu đồng. Toàn bộ tiền giải thưởng do Quỹ Hy vọng (Hope Foundation) tài trợ. Đây là quỹ xã hội – từ thiện hoạt động vì cộng đồng, không lợi nhuận, được vận hành bởi Báo VnExpress và Công ty cổ phần FPT. Quỹ theo đuổi hai mục tiêu: hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn và tạo động lực phát triển. Một trong các hoạt động của quỹ là thúc đẩy ứng dụng công nghệ, trang bị công cụ phát triển bền vững cho các cá nhân và cộng đồng, đặc biệt là trang bị tri thức thông qua giáo dục.