Những bị cáo chủ chốt trong đại án đăng kiểm được đưa đến tòa từ sáng sớm. Video: Tuấn Việt
Từ sáng sớm 18/7, rất đông cảnh sát thuộc nhiều lực lượng có mặt ở các lối dẫn vào tòa, giữ an ninh trật tự. Chỉ những người được HĐXX triệu tập mới được vào trong.
Sau gần hai năm bị bắt, nhiều bị cáo tóc bạc trắng. Được cảnh sát dẫn vào phòng xử án, ông Đặng Việt Hà vẻ điềm tĩnh, lặng lẽ.
Cựu cục trưởng Đặng Việt Hà. Ảnh: Thanh Tùng
Đây là vụ án có số lượng bị cáo nhiều nhất từ trước đến nay. Trong đó, ông Đặng Việt Hà, cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, bị TAND TP HCM xét xử về tội Nhận hối lộ; Trần Kỳ Hình (người tiền nhiệm của ông Hà) bị truy tố tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Những bị cáo còn lại thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam, 11 trung tâm đăng kiểm tại TP HCM và 3 trung tâm tại Long An, Bến Tre, Sóc Trăng bị xét xử về 11 tội danh: Giả mạo trong công tác; Sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; Xâm phạm trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông, hoặc phương tiện điện tử của người khác; Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Tham ô tài sản…
Hơn 200 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo, bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cho bị hại và người liên quan; riêng ông Đặng Việt Hà có 4 luật sư. Gần 60 người có quyền, nghĩa vụ liên quan được triệu tập.
Cựu cục trưởng Trần Kỳ Hình. Ảnh: Quỳnh Trần
Do số lượng bị cáo và người tham gia đặc biệt lớn nên tòa sử dụng hai phòng xử lớn, trưng dụng thêm khu vực hành lang xung quanh để kê thêm nhiều bàn ghế. Hơn chục màn hình lớn được bố trí trong và ngoài phòng xử cho người dự khán theo dõi phiên tòa.
Các bị cáo được chia làm hai nhóm, ở hai khu vực khi xét xử. Trong đó, những bị cáo có vai trò chủ chốt thuộc Cục Đăng kiểm sẽ được đưa đến trụ sở TAND TP HCM trực tiếp tham gia phiên tòa cùng với nhóm tại ngoại (hơn 100 người). Số còn lại sẽ theo dõi phiên tòa qua màn hình tại điểm cầu trại tạm giam T30, huyện Củ Chi. Đến phần thẩm vấn, HĐXX sẽ thông báo trích xuất các bị cáo này đến tòa theo từng nhóm hành vi.
HĐXX khai mạc phiên tòa. Ảnh: Thanh Tùng
Tại phần thủ tục phiên tòa, thư ký thông báo có 3 bị cáo xin xét xử vắng mặt. Chủ tọa lưu ý: “Các bị cáo tại ngoại phải có mặt liên tục, nếu không tuân thủ sẽ tòa sẽ thay đổi biện pháp ngăn chặn sang tạm giam hoặc áp giải”.
Nêu quan điểm, đại diện VKS cho rằng một số bị cáo có đơn xin xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe, đã có lời khai đầy đủ trong hồ sơ và có luật sư bào chữa, nên việc vắng mặt không ảnh hưởng đến phiên xét xử, đề nghị tòa tiếp tục làm việc.
Dự kiến, trong hôm nay HĐXX sẽ hoàn tất thủ tục khai mạc phiên tòa.
Bị cáo Trần Anh Quân – quyền trưởng phòng VAR. Ảnh: Thanh Tùng
Các bị cáo thuộc những trung tâm đăng kiểm theo dõi phiên tòa qua màn hình tại điểm cầu Trại tạm giam T30, huyện Củ Chi. Ảnh: Thanh Tùng
Theo cáo trạng, trong thời gian giữ chức Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, ông Đặng Việt Hà đã buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các Phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong suốt thời gian dài.
Khi phát hiện, ông này không chấn chỉnh, xử lý mà “vì vụ lợi cá nhân” tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận hối lộ. Số tiền này sẽ được chia mức hưởng lợi theo nguyên tắc “phải đảm bảo lợi ích của ông Hà là cao nhất”.
Hàng trăm cảnh sát giữ an ninh phiên tòa. Ảnh: Thanh Tùng
Cơ quan công tố xác định, cựu cục trưởng Hà phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng số tiền nhận hối lộ là hơn 40 tỷ đồng. Trong đó, các đơn vị Phòng kiểm định xe cơ giới (từ tháng 8/2021 đến 9/2022) là hơn 31 tỷ đồng; 4 trung tâm đăng kiểm (Khối V, thuộc Cục, tại TP HCM từ 1/4 đến tháng 11/2022) là hơn 7,6 tỷ đồng; 5 trung tâm đăng kiểm Khối V tại Hà Nội nhận 780 triệu đồng và tiền hối lộ của các Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm khối D là 680 triệu đồng. Riêng ông Hà hưởng lợi gần 8,8 tỷ đồng và 13.000 USD.
Là người tiền nhiệm, ông Trần Kỳ Hình cũng có các hành vi sai phạm tương tự. Ông này bị cáo buộc vì động cơ vụ lợi cá nhân đã nhận tiền hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD của các doanh nghiệp, các đơn vị đăng kiểm, bỏ qua các sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện.
Ngoài ra, ông Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn vị trí công tác làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở không đủ điều kiện, tạo điều kiện cho cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các chi cục đăng kiểm và Cục đăng kiểm Việt Nam.
Chỉ những người có giấy triệu tập của tòa mới được vào trong. Ảnh: Quỳnh Trần
Bị cáo Nguyễn Vũ Hải, cựu cục phó Đăng kiểm Việt Nam phụ trách hoạt động của Phòng Tàu sông, bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong việc cấp thông báo năng lực cho 15 hồ sơ cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện hoạt động trái pháp luật.
Có vai trò sau lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam là các bị cáo thuộc nhóm lãnh đạo và cán bộ tại Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) – nơi có chức năng thẩm định hồ sơ thiết kế cải tạo phương tiện xe. 22 cá nhân gồm trưởng, phó phòng và các nhân viên tại phòng chuyên môn này bị cáo buộc về hàng loạt sai phạm. Trong đó, Trần Anh Quân (quyền trưởng phòng VAR) là nhân vật quyền lực nhất.
Quân bị cáo buộc hưởng lợi 11,5 tỷ đồng và 9.500 USD nhưng phải chịu trách nhiệm về tổng số tiền các đăng kiểm viên thuộc phòng VAR đã nhận hối lộ là hơn 60 tỷ đồng.
Tham gia đại án có hơn 200 luật sư bào chữa cho các bị cáo; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho bị hại và người liên quan. Ảnh: Thanh Tùng
Quá trình điều tra, hai cựu cục trưởng và hầu hết các bị cáo thành khẩn khai nhận hành vi sai phạm và tỏ ra ăn năn hối cải. Một số người đã nộp lại tiền hưởng lợi bất chính, tích cực phối hợp với cơ quan điều tra trong việc giải quyết vụ án. Cảnh sát đã thu hồi, tạm giữ tổng cộng hơn 43 tỷ đồng và 118.800 USD cùng nhiều tài sản khác để khắc phục hậu quả.
