Cuộc chiến ‘giữ ánh sáng’ cho con của vợ chồng người Dao

5 năm trước, căn bệnh u nguyên bào võng mạc đã cướp mất con mắt phải của cô bé Bàn Khởi My khi mới 9 tháng tuổi.

Cũng chính vì điều này mà cô bé ở xã Mỹ Bằng, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang có phần rụt rè, ít nói hơn. “Các bạn đều mở được cả hai mắt, mỗi con chỉ có một mắt”, My nói với mẹ.

Tự ti, sợ bị bạn bè trêu chọc nhưng cô bé 6 tuổi luôn khao khát được đi học. Không ít lần mắt nhức mỏi trong lúc tập đọc, viết nhưng My không bỏ cuộc, em nói chỉ cần nghỉ ngơi 5-10 phút lại có thể học. Buổi chiều tan học, cô bé luôn giúp bố mẹ trông em gái kém 4 tuổi và làm việc nhà phụ ông bà nội.

Phương và chồng là Nguyễn Văn Năng kết hôn 6 năm trước. Ngày mới cưới, hai vợ chồng bàn tính cố gắng đi làm thuê bởi hoàn cảnh gia đình khó khăn lại không có ruộng, hy vọng các con có cuộc sống tốt hơn.

Con gái được 9 tháng tuổi, Phương phát hiện đồng tử bên mắt phải của cô bé đen bất thường, chiếu đèn vào lại sáng như mắt mèo. Vừa sợ vừa lo, vợ chồng cô đưa con đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang. Phát hiện dấu hiệu bất thường, bác sĩ chỉ định chuyển xuống Bệnh viện Mắt trung ương (Hà Nội) kiểm tra tổng quát.

Lần đầu xuống Thủ đô khiến cặp vợ chồng người Dao lúng túng. Họ phải nhờ các bác sĩ ở tỉnh hướng dẫn cách bắt xe, vẽ đường đến bệnh viện. Qua xét nghiệm, Khởi My được chẩn đoán bị u nguyên bào võng mạc buộc phải phẫu thuật bỏ nhãn cầu mắt phải.

Tin con gái bị ung thư, phải cắt bỏ một bên mắt khiến cô chết lặng. Chồng Phương cũng bị khiếm khuyết một bên mắt bẩm sinh cô hiểu rõ những khó khăn trong sinh hoạt và sự kỳ thị với người mắt kém. “Nhưng quan trọng nhất vẫn là phải cứu con”, Phương động viên bản thân và ký đơn đồng ý phẫu thuật.

Tháng 10/2017, Khởi My nhập viện. Sau phẫu thuật, vài tháng một lần, cô bé được bố mẹ đưa xuống Hà Nội kiểm tra định kỳ.

Ngỡ tưởng cuộc sống êm đềm trôi nhưng tháng 3/2024, khi xuống Bệnh viện mắt Trung ương tái khám, các bác sĩ phát hiện khối u ở mắt phải đã di căn sang mắt trái.

Ban đầu, họ định luân phiên xuống viện chăm sóc con. Người còn lại sẽ ở nhà xin đi làm thuê, mong thêm tiền trả nợ cũ và chi trả viện phí mới. Nhưng Khởi My sức khỏe yếu, liên tục sốt, mỗi khi truyền lại hay bám mẹ, một người khó chăm sóc nên hai vợ chồng đành cùng nhau xuống viện.

Thời gian điều trị nội trú, mẹ con Phương ở phòng bệnh, chồng vạ vật ngoài hành lang để tiết kiệm tiền thuê trọ. Cơm ngày hai bữa đều trông chờ vào lòng tốt của mạnh thường quân nhưng thi thoảng cả gia đình vẫn phải mua bởi ra muộn hết đồ. Mỗi lần ra quán, nhà ba người nhưng chỉ mua hai suất. Hộp cơm của My đầy đủ thịt cá, suất của bố mẹ đa phần là cơm rau, chủ yếu ăn để no bụng. Đến đợt điều trị ngoại trú, họ thuê trọ gần bệnh viện giá 150.000 đồng một đêm. Toàn bộ chi phí đi viện đến nay khoảng 40-50 triệu đồng đều vay mượn họ hàng và bà con dân bản.

“Nhưng nào đã hết khổ, con gái chưa lo xong thì em trai chồng năm nay 29 tuổi vừa phát hiện ung thư vòm họng giai đoạn 4, đang điều trị tại Bệnh viện K Tân Triều”, Phương kể. Từ đó, cô chăm sóc con gái, chồng túc trực bên em trai.

7 miệng ăn của gia đình Phương trước giờ đều trông chờ vào tiền đi làm thuê của hai vợ chồng bởi bố mẹ già yếu, không còn sức lao động. Nhưng từ ngày vợ chồng xuống Hà Nội, không còn thu nhập khiến toàn bộ chi phí sinh hoạt của cả gia đình đều phải vay mượn. Trong nhà cô cũng không có đồ giá trị hay tài sản để cầm cố.

Biết trận chiến với ung thư còn dài, vợ chồng Phương dự định đợi sức khỏe của con gái ổn định hơn sẽ về quê đi làm thêm. Tiền lương không thể trả hết nợ nhưng họ nói cố gắng tích góp, ít nhiều còn hơn không.

Riêng với Khởi My, từ ngày nhập viện cô bé ít nói hơn bởi biết bệnh trở nặng, bố mẹ lại vất vả. Cân nặng của em sụt giảm nhiều sau mỗi lần truyền thuốc, không ít lần bị sốt li bì, buộc phải theo dõi sát sao. Nhưng hiếm khi cô bé 6 tuổi kêu khóc hay làm nũng bố mẹ.

Mỗi lúc tỉnh táo em lại hỏi mẹ: “Mắt trái của con điều trị là khỏi, sẽ không bị nhắm tịt như mắt phải đâu mẹ nhỉ?”.

Nghe My nói, Phương lại ôm chặt con gái và tự dặn lòng “lần này, bằng mọi cách phải cứu bên mắt còn lại của con, để con được nhìn thấy ánh sáng thay vì sống trong tăm tối”.

Quỳnh Nguyễn