Căn hộ của vợ chồng nghệ sĩ nằm trong một khu chung cư cũ trên đường Ngô Gia Tự (quận 10, TP HCM). Nghe tin có đồng nghiệp – diễn viên Hồng Tơ, nhạc sĩ Thái Hùng – đến thăm, bà Lâm Ngọc Được vội vào phòng ngủ đỡ chồng dậy, dìu ông nhích từng bước ra ghế. Nhiều năm nay, bà trở thành cánh tay đắc lực của chồng, sau khi sức khỏe ông xuống dốc.
Ca sĩ Tô Thanh Phương bên vợ – bà Lâm Ngọc Được – tại nhà riêng. Ảnh: Mai Nhật
Nhiều người quen khó lòng nhận ra Tô Thanh Phương ở tuổi 63, bởi khuôn mặt, vóc dáng thay đổi nhiều so với thời hoạt động sôi nổi. Khoảng 15 năm trước, ông bị đột quỵ, được đưa đi bệnh viện điều trị. Dù vậy, di chứng khiến ông mắc tật khó phát âm, từ đó dần rời xa sân khấu.
Vài năm sau, ca sĩ còn thêm bệnh Parkinson, hiện ở giai đoạn năm. Cơ thể ông thường run rẩy, khó thể tự đi lại hoặc giữ thăng bằng, trí nhớ giảm sút. Mọi sinh hoạt cá nhân, vệ sinh tắm rửa ông phải nhờ vợ hỗ trợ. Bà cũng trở thành “phát ngôn viên” thay chồng do ông không thể nói tròn câu, chỉ ê a, làm dấu. “Ngoài ra, anh ấy còn bị mắc chứng xơ vữa động mạch, hở van ba lá. Bác sĩ cho biết ở tuổi này, tình trạng bệnh của anh hầu như không có cơ hội cải thiện”, bà nói.
Ca sĩ Tô Thanh Phương thời trẻ. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Theo người vợ, do ca sĩ nghỉ hát từ lâu, chi phí sinh hoạt lẫn tiền thuốc men – khoảng bảy, tám triệu đồng mỗi tháng – trở thành gánh nặng tài chính, khiến cuộc sống họ bế tắc. Sau khi cưới nhau về, bà chỉ ở nhà làm nội trợ, mọi nguồn thu đều phụ thuộc vào chồng. Nhiều năm qua, số tiền tích cóp dần cạn, vợ chồng ông sống nhờ vào chu cấp của người thân ở quê hoặc các bữa cơm thiện nguyện.
Tài sản hiện tại của họ là căn chung cư cũ ông mua đầu thập niên 1990 bằng cátxê đi hát. “Chúng tôi có một con gái đã lập gia đình song hoàn cảnh cháu khó khăn, không hỗ trợ được nhiều”, bà nói.
Ca khúc “Bài ca đất phương Nam” (nhạc: Lư Nhất Vũ, thơ: Lê Giang) do Tô Thanh Phương trình bày. Video: TFS
Trước đây, hầu như không ai nắm rõ tình trạng của ca sĩ do ông sống ẩn dật, ngại chia sẻ, sợ làm phiền bạn bè, đồng nghiệp. Một số bầu show mời Tô Thanh Phương biểu diễn trở lại nhưng ông từ chối vì không còn khả năng ca hát. “Có lúc, thương vợ vất vả, ông nghĩ quẩn, song tôi khuyên cố gắng sống vì gia đình”, bà nói.
Vài ngày qua, cuộc sống Tô Thanh Phương gây chú ý khi một người tình cờ đến thăm, sau đó kêu gọi giúp đỡ ông. Diễn viên Hồng Tơ cho biết quen ca sĩ từ đầu thập niên 1990 song những năm gần đây, ông không hay biết gì vì đồng nghiệp “mai danh ẩn tích”. Thấy những bức ảnh về ca sĩ được đăng trên mạng xã hội, ông xót xa cho giọng hát ăn khách một thời, nên tìm đến thăm.
Không gian sống tại chung cư của vợ chồng Tô Thanh Phương. Ảnh: Mai Nhật
Đạo diễn Hữu Quốc nói bất ngờ trước bệnh tình của Tô Thanh Phương, không nghĩ cuộc sống ông khổ cực đến thế. Sau khi anh thông báo trên trang cá nhân, nghệ sĩ Việt Anh, Hữu Châu, Bình Tinh, soạn giả Tô Thiên Kiều chung tay quyên góp hơn 20 triệu đồng để hỗ trợ hoàn cảnh ca sĩ.
Dù bệnh tật, đam mê ca hát trong ông vẫn nguyên vẹn như thời trẻ. Bà Được cho biết hôm trước, một nhóm đồng nghiệp cũ đến thăm, ngồi cạnh ông, đàn hát những ca khúc gắn liền với tên tuổi Tô Thanh Phương. Khi ấy, mắt ông rưng rưng, môi mấp máy như muốn hát theo.
Giữa cuộc trò chuyện, bà nhiều lần nhìn lên bức chân dung treo tường chụp vợ chồng Tô Thanh Phương thời mới gắn bó. Họ quen nhau từ thập niên 1980, cả hai vốn là người cùng quê. Lần đầu gặp ở Cà Mau, ông đã yêu thiếu nữ 18 tuổi xinh đẹp, dịu dàng. Biết chuyện, gia đình bà ngăn cản vì cho rằng nghề hát bấp bênh. Nghe ông hứa lo cho bà một tương lai ổn định, cuộc sống sung túc, cha mẹ bà mới bằng lòng. Cả hai chuyển lên TP HCM sinh sống, từ đó sự nghiệp ông thăng hoa, dần đắt show đi hát.
Khi được hỏi có thấm nỗi vất vả chăm chồng suốt 15 năm, bà Được cười nhẹ, lắc đầu bởi xem điều đó như định mệnh. “Ngày trước, tôi thương anh vì vẻ ngoài chân chất, hiền lành. Tình yêu ấy đến nay vẫn không thay đổi”, người vợ nói.
Tô Thanh Phương quê Cà Mau, sinh năm 1961, sớm bộc lộ năng khiếu ca hát từ các phong trào văn nghệ, sau đó tham gia đoàn ca múa nhạc Minh Hải. Năm 1976, ông bắt đầu đi hát chuyên nghiệp, trở thành giọng ca chủ lực của đoàn, chuyên về dòng nhạc trữ tình quê hương, nhạc cách mạng. Ông từng đoạt loạt giải thưởng như huy chương vàng toàn quốc Ca múa nhạc chuyên nghiệp 1985 với bài Hát về quê hương em, huy chương vàng Ngôi sao nhạc nhẹ toàn quốc 1989 với bài Ngẫu hứng lý qua cầu.
Năm 1990, Tô Thanh Phương rời đoàn Cà Mau, về TP HCM làm ca sĩ tự do. Năm 1997, ông vượt qua nhiều ứng viên để thể hiện nhạc phim Đất phương Nam (đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn). Ca khúc kinh điển giúp ông trở thành một trong những giọng ca trữ tình tiêu biểu của miền Nam khi đó.
“Ngẫu hứng lý qua cầu” (Trần Tiến sáng tác) qua giọng hát Thanh Phương. Video: YouTube Vafaco
Mai Nhật
