Bức Untitled (Yellow and Blue) có giá cao nhất phiên Modern & Contemporary Evening Auction của Sotheby’s Hong Kong, hôm 12/11, nằm trong mức dự kiến. Tranh sơn dầu trên vải, kích thước 242,9×186,7 cm, từng thuộc bộ sưu tập của François Pinault – doanh nhân tỷ phú người Pháp, cũng là sáng tác đầu tiên của Mark Rothko được bán ở châu Á.
Tác phẩm ra đời năm 1954, khi họa sĩ ở đỉnh cao sự nghiệp. Hai gam màu rực rỡ vừa riêng biệt lại đan xen, gợi liên tưởng đại dương xanh đang đổ ào vào cánh đồng vàng bao quanh, theo nhà đấu giá.
Tranh “Không đề” (Vàng và Xanh dương). Ảnh: Sotheby’s
Nhà đấu giá trích câu của Mark Rothko trong cuốn The Romantics Were Prompted: “Tôi nghĩ về các bức tranh của mình như những tác phẩm kịch, hình khối trong đó là diễn viên”. Hãng nhận định tác phẩm khiến người xem có cảm giác đang thưởng thức một vở kịch sống động và gọi đây là “một kiệt tác quan trọng trong lịch sử nghệ thuật thế kỷ 20”.
Mark Rothko (1903-1970), nổi tiếng với phong cách nghệ thuật color field (tranh tường màu). Tranh của họa sĩ gồm những mảng màu loang hình chữ nhật xếp chồng lên, không đều nhau. Theo Arthive, Rothko mất nhiều kỹ thuật để thực hiện, không đơn giản là “vài vệt màu” mà mọi người nhìn thấy. Qua nghiên cứu bằng kính hiển vi điện tử và tia cực tím cho thấy danh họa dùng một số thành phần tự nhiên như trứng, keo da thỏ và nhân tạo là keo phenol formaldehyde, sơn alkyd để màu nhanh khô, dễ vẽ chồng lên lớp mới.
Các sáng tác của Rothko tăng giá trong nhiều thập niên sau khi ông tự sát. Tranh Orange, Red, Yellow (1961) đạt 86,9 triệu USD tại phiên của Christie’s, tháng 5/2012. Tác phẩm Số 1 được Sotheby’s New York gõ búa 75,1 triệu USD hồi tháng 11/2013. Tháng 11/2022, bức Số 7 có giá 82,4 triệu USD ở Sotheby’s New York.
Cũng trong buổi đấu giá của Sotheby’s Hong Kong ngày 12/11, tác phẩm đắt giá thứ hai thuộc về Hat (Mũ) của Yayoi Kusama. Tranh đạt 43,8 triệu HKD (khoảng 142 tỷ đồng), được họa sĩ sáng tác năm 1980, từng thuộc bộ sưu tập của tiến sĩ Ryutaro Takahashi.
Sotheby’s nhận định bức họa “rực rỡ, lộng lẫy, dễ thương”, tả một chiếc mũ lớn trên nền hoa văn lưới. Theo hãng đấu giá, Hat là tranh vải đầu tiên có chủ đề chiếc mũ của Kusama, chưa từng được trưng bày trước đây.
Bức tranh “Hat”, kích thước 131×162 cm. Ảnh: Sotheby’s
Nữ họa sĩ lớn lên trong một gia đình làm nông ở Nhật Bản nên đã quen với những chiếc mũ rơm. Những năm 1960 ở New York, bà thường đội mũ có hoa văn táo bạo để dự các buổi khai mạc và triển lãm. Sau khi hoàn thành tác phẩm Hat, bà liên tục khám phá đề tài này và tạo ra nhiều bản in, tranh. Do đó, bức vẽ không chỉ mang dấu ấn cá nhân họa sĩ mà còn đánh dấu giai đoạn quan trọng trong sự nghiệp của bà.
Yayoi Kusama 95 tuổi, là họa sĩ Nhật Bản nổi tiếng với phong cách chấm bi (polka dot). Ngày trẻ, bà từng bị xem thường bởi định kiến giới tại quê nhà, không được giới nghệ thuật trong nước đánh giá cao. Tác giả đến Mỹ từ năm 1958 vì không tìm thấy hướng phát triển ở Nhật, trở về quê hương năm 1972.
Theo Artnews, Kusma được công nhận là một trong những nghệ sĩ còn sống quan trọng nhất của Nhật Bản, có nhiều bức vẽ chấm bi đạt triệu USD. Năm 2006, bà nhận giải Nhà nước về thành tựu trọn đời.
Phương Linh
