Ngày 22/10/1797, một đám đông tụ tập tại Parc Monceau ở Paris để chứng kiến một màn biểu diễn táo bạo. André-Jacques Garnerin (người Pháp) chuẩn bị thực hiện cú nhảy dù từ khinh khí cầu bằng thiết kế dù mới do ông thiết kế.
Khác với các thiết kế trước đó sử dụng khung gỗ cố định, chiếc dù của Garnerin được làm bằng lụa và gấp lại như một chiếc ô. Chiếc dù này đóng lại trước khi Garnerin bay lên cùng với chiếc giỏ được gắn bên dưới. Khi đạt độ cao khoảng 900 m, ông mở dù và cắt đứt dây nối với khinh khí cầu.
Ngay lập tức, Garnerin và giỏ của ông rơi xuống. Chiếc giỏ lắc lư dữ dội trong quá trình hạ cánh, va đập xuống đất và nảy lên không trung. Dù hạ cánh đột ngột, Garnerin không bị thương mà chỉ bị buồn nôn. Ông hạ cánh cách công viên khoảng một kilomet về phía bắc và nhanh chóng được đưa trở lại điểm xuất phát. Ông được chào đón bởi một đám đông cổ vũ với thành công đầu tiên.
Trong đám đông có Robert Cocking, một họa sĩ màu nước người Anh và đam mê khinh khí cầu. Cocking quan tâm tới thiết kế dù hình nón được cải tiến bởi Sir George Cayley, một nhà hàng không tiên phong được vinh danh với danh hiệu “cha đẻ của hàng không trong giai đoạn 1809-1810. Cocking tin rằng với thiết kế cải tiến này, ông có thể bắt chước thành công của Garnerin nhưng với một cú hạ cánh nhẹ nhàng hơn.
Cocking đã dành nhiều năm phát triển chiếc dù cải tiến của mình dựa trên thiết kế của Cayley. Nó là một chiếc dù hình nón ngược có chu vi 32,6 mét. Treo dưới dù là một giỏ mây sẽ chở Cocking. Giỏ này sẽ được buộc vào khinh khí cầu bằng một sợi dây có thể bị cắt đứt vào thời điểm thích hợp để giải phóng dù khỏi khinh khí cầu.
Cocking đã tiếp cận Charles Green và Edward Spencer, chủ sở hữu của khinh khí cầu Royal Nassau, để xin phép thử nghiệm phát minh của mình. Dù Cocking đã 61 tuổi, không phải là một nhà khoa học chuyên nghiệp và không có kinh nghiệm nhảy dù, các chủ sở hữu khinh khí cầu đã đồng ý. Họ quảng cáo sự kiện này là điểm nhấn chính của Grand Day Fête tại Vauxhall Gardens.
Cuối buổi chiều ngày 24/7/1837, tại Vauxhall Gardens, Robert Cocking thực hiện chuyến bay. Cocking ở trong một giỏ treo dưới dù, gắn dưới giỏ của khinh khí cầu do Green và Spencer điều khiển. Cocking hy vọng đạt độ cao 2.400 m, nhưng trọng lượng của khinh khí cầu cùng với dù và ba người khiến cho quá trình bay lên khó khăn. Ở độ cao 1.500 m, Green thông báo với Cocking rằng ông không thể bay cao hơn nữa vì cần đảm bảo an toàn cho họ.
“Rất tốt,” Cocking nói, “nếu ông thực sự không đưa tôi lên cao hơn, tôi sẽ nói lời tạm biệt”. Ngay sau đó ông kéo chốt giải phóng dù khỏi khinh khí cầu. Giải phóng khỏi trọng lượng, khinh khí cầu bay vút lên.
Trong vài giây, dù của Cocking hạ xuống nhanh chóng nhưng ổn định và không lắc lư, đúng như ông đã dự đoán. Sau đó, đột ngột, toàn bộ thiết bị bị lật ngược, như một chiếc ô bị lật trong gió mạnh. Nó rơi thẳng xuống đất. Khi mọi người tìm thấy ông trong chiếc giỏ bị vỡ nát, ông vẫn còn sống, lẩm bẩm không rõ ràng. Mười phút sau, ông qua đời.
Bức vẽ mô tả khinh khí cầu Royal Nassau bay lên cùng dù của Cocking, và rơi xuống gây tử vong. Ảnh: Amusing Planet
Theo một tài khoản, sau thảm kịch, một số người không trung thực đã đánh cắp các mảnh vỡ từ dù của Cocking, cũng như ví tiền, đồng hồ, hộp thuốc, kính mắt, giày, mũ và các nút áo khoác của ông. Một chủ quán rượu địa phương đã thu phí sáu xu để xem thi thể bị nát của Cocking.
Dù kết thúc không may và nổi tiếng là cái chết đầu tiên do nhảy dù, nhiều người vẫn coi Cocking là một người của khoa học và người đã đóng góp cho lĩnh vực hàng không. Phân tích sau đó cho thấy thiết kế của dù là hợp lý, nhưng cấu trúc của nó yếu kém.
Cái chết của Cocking là một bước lùi cho sự phát triển của dù. Sự cố bi thảm này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thử nghiệm kỹ lưỡng và nhu cầu có chuyên môn chuyên nghiệp trong lĩnh vực này. Sau cái chết của Cocking, nhảy dù trở nên không phổ biến. Hoạt động này chỉ còn được thực hiện trong các buổi biểu diễn tại lễ hội và xiếc cho đến cuối thế kỷ 19, khi dây đai và dù thoát hiểm được phát triển, hỗ trợ an toàn tốt hơn.
Minh Thu (Theo Amusing Planet)