Chiều 16/8, phiên xét xử sơ lần hai vụ án Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, theo điều 179 Bộ luật Hình sự, xảy ra tại Agibank Cần Thơ, tiếp tục với phần xét hỏi.
Trình bày với HĐXX TAND TP Cần Thơ, bị cáo Lê Thanh Hải (60 tuổi, cựu giám đốc Agribank Cần Thơ) cho rằng việc cho vay với dự án của Công ty Tây Nam là đúng, việc thẩm định giá phù hợp giải ngân. Tuy nhiên, bị cáo thừa nhận có thiếu sót trong quy trình; không kiểm soát được nguồn vốn sau giải ngân, góp phần dẫn đến việc khách hàng sử dụng vốn không đúng mục đích, chứ bản thân không sai phạm trong việc này. Với trách nhiệm người đứng đầu, bị cáo nhận trách nhiệm với các sai sót của cấp dưới.
Bị cáo Trần Huy Liệu, cựu phó giám đốc Agribank Cần Thơ, khai không cấu kết nâng khống giá trị tài sản, các khoản vay có tài sản thế chấp đều đảm bảo. “Bị cáo thừa nhận có thiếu sót trong quy trình thủ tục nhưng không có tư lợi cá nhân”, bị cáo Liệu khai và cho rằng mục đích các khoản vay nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
Còn bị cáo Bùi Tuấn Anh (cựu trưởng phòng tín dụng Agribank Cần Thơ) khai thực hiện các thủ tục, hồ sơ vay theo chỉ đạo của cấp trên.
Về phía nhóm doanh nghiệp, bị cáo Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (nguyên giám đốc Công ty TNHH MTV nông thủy sản Tây Nam) không thừa nhận cáo trạng của VKSND TP Cần Thơ. “Dự án của chúng tôi hoàn toàn đủ điều kiện cho vay. Điều này được chính quyền địa phương (tỉnh Hậu Giang) công nhận, Agribank Việt Nam thẩm định rõ ràng, sau đó giao cho Agribank Cần Thơ thực hiện”, bị cáo Nhân nói và đề nghị HĐXX trả hồ sơ điều tra bổ sung và thu thập thêm chứng cứ.
Trong khi đó, bị cáo Phạm Tường Thi (nguyên giám đốc, nhân viên Công ty TNHH Tân Tiến) thừa nhận các hành vi như cáo trạng nêu, song cho rằng thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên. Bị cáo Nguyễn Văn Đạt (nhân viên Công ty TNHH Tân Tiến) phủ nhận vai trò giúp sức cho Nhân.
Đạt cho rằng với vai trò của mình được phân công thì việc lập kế hoạch quản lý công nợ, sử dụng dòng tiền giải ngân là trách nhiệm, công việc thực tế, không có gian dối.
Trả lời HĐXX, đại diện Agribank Việt Nam khẳng định chưa xác định thiệt hại trong vụ án này.
Cáo trạng mới nhất của VKSND TP Cần Thơ truy tố ông Lê Thanh Hải (60 tuổi); Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (42 tuổi, cựu giám đốc Công ty TNHH MTV nông thủy sản Tây Nam) về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, theo điều 179 Bộ luật Hình sự.
4 đồng phạm Trần Huy Liệu và Bùi Tuấn Anh (cựu phó giám đốc, trưởng phòng tín dụng Agribank Cần Thơ), Phạm Tường Thi và Nguyễn Văn Đạt (cựu giám đốc, nhân viên Công ty TNHH Tân Tiến) bị truy tố cùng tội danh.
Theo hồ sơ, từ năm 2006 đến 2013, Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân lập 7 công ty đăng ký ngành nghề khác nhau nhưng chỉ định nhân viên đứng tên để vay vốn Agribank Cần Thơ. Nhân trực tiếp điều hành mọi hoạt động của 7 công ty.
Năm 2012, ông Lê Thanh Hải và cấp dưới đã xét duyệt cho công ty của Nhân vay 289 tỷ đồng theo gói tín dụng ưu đãi (Quyết định 63/2010 của Chính phủ, với lãi suất hai năm đầu 0%, năm thứ 3 trở đi là giảm 50% mỗi năm). Được sự đồng ý của các lãnh đạo ngân hàng, Nhân dùng tòa nhà siêu thị Citimart Cần Thơ để thế chấp nhưng nâng khống giá trị từ 104 tỷ đồng lên 333 tỷ đồng.
“Công ty TNHH MTV nông thủy sản Tây Nam không thuộc đối tượng được vay hỗ trợ lãi suất, hồ sơ vay vốn không đủ điều kiện (không có hợp đồng tiêu thụ nông sản và dịch vụ cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp với nông dân, chưa có tài sản đảm bảo thế chấp, dự án chưa được cấp phép xây dựng, chưa có quyết định phê duyệt, báo cáo đánh giá tác động môi trường…), nhưng bị cáo Hải vẫn ký hợp đồng tín dụng cho vay vốn và hỗ trợ lãi suất theo gói ưu đãi”, cáo trạng nêu.
Theo cáo buộc, bị cáo Nhân đã cùng Hải, Liệu và Tuấn Anh thống nhất nâng khống giá trị tài sản đảm bảo để thế chấp cho khoản vay của Công ty Tây Nam. Số tiền vay được, Nhân không sử dụng đúng vào mục đích “mua máy móc thiết bị” như hợp đồng mà đem gửi tiết kiệm ngược lại vào ngân hàng này gần 150 tỷ đồng. Ông Nhân mua đất trên đường Nguyễn Trãi, tiêu xài cá nhân, trả nợ gốc, lãi các khoản vay…
Ông Hải, Liệu, Tuấn Anh, Thi, Đạt, Nhân bị cáo buộc đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho Agribank Việt Nam, với thiệt hại hơn 291 tỷ đồng.
Vụ án kéo dài nhiều năm với nhiều lần trả hồ sơ. Đầu năm 2022, TAND TP Cần Thơ xử sơ thẩm, ông Hải, Liệu và Nhân phủ nhận hành vi cùng nhau bàn bạc nâng khống giá trị tài sản đảm bảo. Các bị cáo cho rằng giá trị tài sản đảm bảo căn cứ kết quả thẩm định giá từ các công ty thẩm định độc lập.
Đại diện Agribank chi nhánh Cần Thơ cũng cung cấp các văn bản xác định đến nay ngân hàng không bị thiệt hại. Các luật sư bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho bị cáo và bị hại cho rằng tài sản đảm bảo và tài sản hình thành từ vốn vay “đủ khả năng thanh toán khoản vay cho ngân hàng”.
HĐXX khi đó đã tuyên các bị cáo không phạm tội do không xác định được thiệt hại của vụ án, không có căn cứ định tội. VKSND TP Cần Thơ kháng nghị, cho rằng thiệt hại trong vụ án được xác định kể từ thời điểm tội phạm hoàn thành và được ngăn chặn vào tháng 6/2016.
Ngày 11/8/2022, TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm đã tuyên hủy toàn bộ án sơ thẩm; giao hồ sơ cho VKSND TP Cần Thơ tiếp tục truy tố ông Hải cùng các đồng phạm về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tố chức tín dụng.
An Bình