Sáng nay tại TAND Hà Nội, phiên xét xử vụ án sai phạm giao 92.000 m2 đất công cho doanh nghiệp, liên quan 12 cựu lãnh đạo tỉnh Bình Thuận, được mở đầu bằng việc HĐXX xét hỏi cựu chủ tịch tỉnh Nguyễn Ngọc Hai và cựu phó chủ tịch Lương Văn Hải.
Ông Hai thừa nhận các cáo buộc “là không sai, song hơi nặng”. Trong toàn bộ quá trình giao đất cho doanh nghiệp Tân Việt Phát, văn bản duy nhất ông ký là duyệt quyết định giao đất, tháng 2/2017.
Ông nói theo quy trình làm việc tại Uỷ ban tỉnh, các công văn, đề xuất của cơ quan bộ ngành không được trình trực tiếp lên Chủ tịch mà sẽ thông qua Văn phòng, rồi các phó chủ tịch phụ trách lĩnh vực đó tham mưu, đánh giá. “Bị cáo chỉ ký duyệt khi các phó chủ tịch đã thông qua, ký nháy, cho ý kiến”, ông Hai khai và phủ nhận vai trò đứng đầu vụ án.
Cựu Chủ tịch Bình Thuận Nguyễn Ngọc Hai trả lời xét hỏi sáng 10/5. Ảnh: Danh Lam
Ông trình bày, ba lô đất 92.000 m2 giao cho Tân Việt Phát trước đây là “bãi tha ma”, đấu giá 6 lần không thành công. “Trách nhiệm đặt lên vai chúng tôi là làm sao giải quyết sớm nên mục đích giao đất cho Tân Việt Phát nhằm thu ngân sách, biến thành trung tâm thương mại giải quyết sinh kế cho người dân”, ông Hai trình bày.
Cựu chủ tịch tỉnh phủ nhận quen biết cá nhân với lãnh đạo Tân Việt Phát, khẳng định ký quyết định giao đất trên 4 cơ sở: đề xuất của Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Tài chính, tờ trình của cấp phó và các quy định của Luật Đất đai. Ông cho hay, sau khi giao đất, nhận được phản ánh của nhân dân về việc tỉnh giao đất giá rẻ cho doanh nghiệp, đã yêu cầu bị cáo Nguyễn Văn Phong, khi đó là Giám đốc Sở Tài chính, rà soát lại về giá đất.
Khi điều tra vụ án, VKS xác định ông Phong không thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch mà ký văn bản hồi đáp, khẳng định: “Việc giao đất là phù hợp”. UBND tỉnh Bình Thuận “sau đó không có biện pháp thu hồi kịp thời”, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 45 tỷ đồng.
Cựu chủ tịch Hai nhận thức “có trách nhiệm” trong việc để đất công rơi vào tay tư nhân với giá rẻ, do đó đã tác động vợ nộp 300 triệu đồng khắc phục hậu quả.
Vợ cựu phó chủ tịch Lương Văn Hải, theo cáo trạng, cũng thay chồng nộp 500 triệu đồng trước khi diễn ra phiên toà. Song hôm nay, bị cáo Hải cho rằng việc này “không cần thiết”, do ông thấy không sai phạm gì, không có nghĩa vụ với thiệt hại.
Cựu phó chủ tịch Bình Thuận nói cáo trạng viết đúng biến sự việc nhưng “quy kết không đúng trách nhiệm của bị cáo”. Ông khai là người tiếp nhận đề xuất của Sở Tài nguyên Môi trường về việc giao đất cho doanh nghiệp và nhận thấy cả hai nội dung đều dựa trên văn bản có tính pháp lý. Cụ thể, việc giao đất không qua đấu giá là do sau 6 lần đấu giá không có ai mua. Thứ hai, giá giao đất áp dụng theo văn bản của tỉnh, từ năm 2013.
Ông Hải nói lĩnh vực đất đai không phải chuyên môn mình phụ trách, không có hiểu biết, cũng không để ý giá đất. “Bị cáo chỉ biết Chủ tịch có ký quyết định thay đổi giá đất nhưng không đọc nên không biết khu nào tăng khu nào giảm”, ông Hải khai.
“Giá đất từ 2013 đến 2016 biến động ra sao ông có biết không? Ông khăng khăng không có hiểu biết về giá đất, sau đó lại lại bút phê, đề xuất chủ trương hạ giá?”, thẩm phán chủ toạ Nguyễn Thanh Nhã chất vấn.
Cựu phó chủ tịch tỉnh Bình Thuận trả lời: Do đấu giá đất 6 lần không ai mua nên nghĩ rằng có thể “ế” do ra giá quá cao. Ông do đó đã đề nghị nghiên cứu điều chỉnh lại.
Thừa nhận việc giao đất năm 2016 theo giá 2013 là sai, có gây thiệt hại, song ông nói không trực tiếp tham gia việc đề xuất giá nên “không sai, không phải bồi thường thiệt hại”.
Cựu phó chủ tịch tỉnh Bình Thuận Lương Văn Hải. Ảnh: Danh Lam
Cáo trạng nêu, năm 2013, UBND tỉnh Bình Thuận chủ trương bán đấu giá 3 lô đất diện tích hơn 92.600 m2 thuộc phường Phú Hài, TP Phan Thiết với giá khởi điểm hơn 111 tỷ đồng (1,2 triệu đồng/m2) để xây nhà ở thương mại nhưng không có đơn vị, cá nhân nào tham gia. Hai năm sau, giá đất ở Bình Thuận liên tục tăng. Tháng 7/2016, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Hai ra quyết định điều chỉnh giá đất ở khu vực có ba lô đất trên lên 1,6 triệu đồng/m2.
Đầu năm 2017, Công ty CP Tân Việt Phát có công văn gửi UBND tỉnh xin giao ba lô đất này không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất để làm Trung tâm Thương mại dịch vụ và Dân cư Đô thị Tân Việt Phát 2.
Sở Tài nguyên – Môi trường có công văn tham mưu cho UBND tỉnh, về việc giao chỉ tính giá khởi điểm ban đầu năm 2013 (1,2 triệu đồng/m2). Sở Tài chính đồng ý với giá đó.
Tháng 2/2017, UBND tỉnh gửi công văn cho Sở Tài nguyên – Môi trường và Trung tâm Phát triển quỹ đất, đồng ý chủ trương giao đất cho Tân Việt Phát với đề xuất trên. Doanh nghiệp sau đó nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, rồi được giao đất thực hiện dự án. Hành vi của các bị cáo gây thất thoát ngân sách nhà nước hơn 45,3 tỷ đồng, cáo trạng nêu.
Thanh Lam
