Chiều 21/7, Hoàng Văn Hưng (cựu trưởng phòng 5, Cơ quan An ninh Điều tra, Bộ Công an) là bị cáo thứ hai tranh luận lại với VKS.
Hưng nói, từ khi cơ quan điều tra hỏi “có nhận được chiếc cặp da” từ ông Nguyễn Anh Tuấn (cựu phó giám đốc Công an Hà Nội) không, Hưng đã trả lời “có”, chứ không như VKS cho biết sáng nay là “sau vài buổi làm việc, khi cán bộ điều tra đưa ra dữ liệu camera an ninh ghi lại toàn bộ thì Hưng mới thừa nhận và cho rằng trong cặp là 4 chai rượu vang”.
Về hai lần nhận 350.000 USD và 450.000 USD, bị cáo đề nghị VKS phải chứng minh cụ thể từng lần. Với cáo buộc nhận 350.000 USD, Hưng nói cơ quan công tố phải làm rõ bị cáo yêu cầu ông Tuấn đưa tiền vào ngày giờ nào, theo cách nào, nội dung yêu cầu đưa tiền là gì. Đặc biệt, kiểm sát viên phải đưa ra chứng cứ chứng minh Hưng nhận số tiền này ở đâu, như thế nào.
Còn việc bị cho là nhận 450.000 USD trong cặp da cài mã số 104 ông Tuấn đã chuyển, cựu điều tra viên đề nghị phải đưa ra chứng cứ chứng minh bên trong có tiền. “Căn cứ nào VKS xác định chắc chắn trong cặp da chứa 450.000 USD?”, Hưng lớn giọng.
Bị cáo Hoàng Văn Hưng (đứng) tự bào chữa. Ảnh: Danh Lam
Theo Hưng, ông Tuấn nhận 2,65 triệu USD (khoảng 61 tỷ đồng) từ Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng (Tổng giám đốc và Phó tổng giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh). Ông Tuấn sau đó bị cáo buộc đưa cho Hưng 2,25 triệu USD, song cáo trạng cho rằng chỉ có đủ cơ sở xác định Hưng nhận hai lần, tổng 800.000 USD (18 tỷ đồng).
“Có nhiều mâu thuẫn chưa làm rõ. VKS kết luận anh Tuấn đưa cho bị cáo 18 tỷ đồng, vậy còn 43 tỷ đồng đã đi về đâu. Cơ quan điều tra và VKS có thể cáo buộc nhưng phải đưa ra chứng cứ. Tôi đề nghị VKS phải đối đáp để làm rõ số tiền 43 tỷ đồng này, liệu có phải anh Tuấn cũng lừa đảo không?”, Hưng nói.
Tiếp đó, bị cáo lập luận, ông Tuấn khai đã đưa hết tiền cho mình thì tại sao ông phải nộp 1,8 triệu USD để khắc phục.
Bị cáo Hoàng Văn Hưng tranh luận lại quan điểm cáo buộc của VKS. Video: Huy Mạnh
Cựu điều tra viên: ‘Phải đảm bảo nguyên tắc trọng chứng hơn trọng cung’
Giữ quan điểm cho rằng bị oan, Hưng nói nguyên nhân là cơ quan tiến hành tố tụng “không tuân thủ quy định pháp luật về chống oan sai”. Bị cáo trích dẫn quan điểm của một lãnh đạo VKS về việc “trong mọi tình huống phải đảm bảo nguyên tắc trọng chứng hơn trọng cung, không được dùng lời khai nhận tội, đặc biệt lời khai chỉ là chứng cứ duy nhất, để buộc tội”. “Bị cáo đề nghị điều tra viên và kiểm sát viên phải vận dụng triệt để nguyên tắc suy đoán vô tội để không gây ra hậu quả nặng nề cho bị cáo”, Hưng nói.
Cựu điều tra viên cũng cho rằng bản thân không có động cơ vụ lợi, tất cả chỉ vì công việc chung, muốn giúp Hằng, Sơn ra đầu thú. Việc mình bị chuyển công tác ai cũng biết, nên không thể nói rằng ông Tuấn không biết.
Về cáo buộc đã hướng dẫn Hằng khai báo, Hưng khẳng định đã làm rõ trong buổi đối chất đó là “ông Tuấn hướng dẫn chứ không phải bị cáo”. VKS cũng cần làm rõ Hằng khai nhìn thấy Hưng xách cặp đựng tiền từ nhà ông Tuấn đi ra. Cái cặp này chính Hằng chuyển cho ông Tuấn trước đó để đưa cho Hưng.
“Tại sao suốt quá trình điều tra, truy tố chị Hằng không khai. Giờ ra tòa lại đổ lỗi cho bị cáo. Đây rõ ràng là tạo dựng lời khai có định hướng”, Hưng nói và cho rằng lẽ ra Hằng phải bị xem xét thêm tội Không tố giác tội phạm khi bao che cho Sơn.
Luật sư Trần Minh Tân (đứng) bào chữa tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Bào chữa cho Hưng, luật sư Trần Minh Tân nói “rất tiếc và đồng cảm” với tâm trạng “oan ức dồn nén” của thân chủ. Các quyết định khởi tố, bắt tạm giam áp dụng với Hưng có phần nóng vội. Cơ quan tố tụng chỉ dựa trên lời khai của một bị can bị khởi tố trước đó để cho rằng Hưng đã nhận 450.000 USD để “chạy án” là đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc suy đoán vô tội.
Theo luật sư, Hưng ngay từ đầu đã kêu oan, nhiều lần đề nghị các buổi hỏi cung có đầy đủ kiểm sát viên, được ghi âm ghi hình theo quy định pháp luật, song không được đáp ứng. Việc đối chất giữa Hưng với ông Tuấn diễn ra ngày 26/3 đã có “sai phạm nghiêm trọng”. Cụ thể, điều tra viên đã công bố các lời khai trước đó của bị cáo Tuấn, ông Tuấn sau đó xác nhận đúng, tiếp đó mới để Hưng khai lời đối chất. Quy trình này cũng được điều tra viên áp dụng tương tự trong phiên đối chất của Hưng với Hằng.
“Ngoài ra, trong buổi đối chất này, Hằng còn sử dụng tài liệu bản in chuẩn bị sẵn từ trước mang từ ngoài vào để đối đáp với những nội dung đối chất nằm ngoài lời khai đã được điều tra viên công bố trước đó”, luật sư nêu. Nội dung này khi đó đã bị Hưng và luật sư phản đối, nhưng điều tra viên và kiểm sát viên vẫn để Hằng sử dụng tài liệu chuẩn bị sẵn và không ghi nhận vào biên bản đối chất.
“Chỉ sau khi những người tham gia đối chất đã khai xong mới được nhắc lại những lời khai trước đó của họ”, luật sư Tân nhắc lại quy định về đối chất, và cho rằng cả 2 buổi đối chất trên đều vi phạm nghiêm trọng Bộ luật tố tụng Hình sự.
Công tác thực nghiệm điều tra nảy sinh từ mâu thuẫn lời khai giữa Tuấn và Hưng về việc “chiếc cặp có gì”, theo luật sư, cơ quan điều tra chỉ tiến hành thực nghiệm với lời khai của ông Tuấn về việc giao tiền để củng cố chứng cứ buộc tội. “Trong khi không tiến hành thực nghiệm điều tra đối với lời khai của Hưng: trong cặp có rượu”, luật sư lập luận.
Ngược lại với những gì Hưng nói, trong phần đối đáp sáng nay, VKS cho rằng việc truy tố Hưng đã được thực hiện thận trọng, chặt chẽ, đảm bảo khách quan, đúng quy định. VKS cùng điều tra viên đã nhiều lần hỏi cung, phúc cung, đối chất với Hưng để làm rõ các vấn đề.
VKS đánh giá, Hưng không những “tráo trở, dựng chuyện che giấu hành vi phạm tội, vu khống cơ quan điều tra” mà còn “gian dối, tinh vi, luôn tìm cách che đậy hành vi phạm tội”. Trước cáo buộc lừa đảo 800.000 USD, VKS cho rằng các cơ quan tố tụng đã “rất thận trọng, áp dụng tối đa nguyên tắc suy đoán vô tội cho Hưng”.
‘Khắc phục 1,85 triệu USD không có nghĩa nhận tội lừa đảo’
Sau phần trình bày của Hoàng Văn Hưng và luật sư, cựu phó giám đốc Công an Hà Nội – bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, tiếp tục trình bày, khẳng định mình khắc phục 1,85 triệu USD không đồng nghĩa với việc thừa nhận tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản như Hưng cáo buộc.
“Tôi thấy anh Hưng không hiểu luật lắm. Tôi khắc phục vì VKS quy kết tôi có trách nhiệm khi Môi giới hối lộ. Nghĩa vụ của tôi là khắc phục để được xem xét khoan hồng, chứ đâu phải tôi lừa chị Hằng nên tôi trả lại. Anh Hưng đừng đánh tráo khái niệm”, cựu thiếu tướng công an nói.
Ông Tuấn khẳng định không “dàn dựng” để vu oan cho Hưng, còn việc đối chất có đúng quy định hay không đều có sự chứng kiến và xác nhận của kiểm sát viên. Hơn nữa, cuối biên bản đều có chữ ký của Hưng.
“Khi nãy tôi thấy anh Hưng khóc. Anh ấy khóc vì cái gì, chứ chắc chắn không phải do oan uổng. HĐXX cần xem xét lại ý nghĩa những giọt nước mắt này. Tôi chỉ nhắn anh Hưng, mình là một thằng tù thì cũng phải có nhân cách”, ông Tuấn nói.
Thanh Lam – Phạm Dự
