Kênh CBS News của Mỹ ngày 15/12 nêu khả năng đề xuất ngừng bắn Giáng sinh tại Ukraine được Thủ tướng Hungary Viktor Orban tiết lộ tuần trước có thể là ý tưởng được Tổng thống đắc cử Donald Trump thúc đẩy.
Trong cuộc phỏng vấn được công bố trên CBS cùng ngày, người dẫn chương trình Margaret Brennan đặt câu hỏi với Mike Waltz, người được Tổng thống đắc cử Mỹ chọn làm cố vấn an ninh quốc gia, rằng có phải ông Trump đã nhờ Thủ tướng Orban gửi đề xuất ngừng bắn Giáng sinh cho Nga và Ukraine hay không.
Ông Waltz ban đầu không trả lời thẳng vào trọng tâm, chỉ khẳng định Thủ tướng Orban có quan hệ tốt với ông Trump và các lãnh đạo Nga. Khi người dẫn chương trình nhắc lại câu hỏi, Waltz bình luận rằng Tổng thống đắc cử Mỹ “đang xem xét” các sáng kiến ngừng bắn tại Ukraine.
“Đây là xung đột theo kiểu Thế chiến I. Nó đã trở thành cối xay thịt. Tổng thống đắc cử Trump vô cùng quan ngại về thảm cảnh đang diễn ra. Tương lai rồi sẽ ra sao? Chúng ta cần chấm dứt chiến tranh. Nếu đó là sáng kiến ngừng bắn bước đầu cho những nỗ lực tiếp theo, chúng tôi sẽ xem xét kỹ lưỡng ý nghĩa của nó”, Waltz nói.
Quân nhân thuộc Lữ đoàn số 24 của Ukraine diễn tập bắn đạn thật tại Donetsk ngày 15/10. Ảnh: Reuters
Mike Waltz cho rằng cả thế giới đều mong muốn “một dạng thỏa thuận đình chiến, chấm dứt chết chóc ở phía đông Ukraine”. Tuy nhiên, ông từ chối tiết lộ cụ thể nội dung cuộc họp giữa ông Trump và Thủ tướng Orban, không xác nhận liệu Tổng thống đắc cử Mỹ có nhờ lãnh đạo Hungary chuyển lời đến giới chức Nga hay không.
“Một trong những nội dung trao đổi là ủng hộ đối thoại. Chúng tôi sẽ duy trì các nỗ lực đối thoại. Tổng thống đắc cử Trump đã nói rõ mong muốn cuộc chiến này chấm dứt”, ông Waltz nói, nhấn mạnh đội ngũ của Tổng thống đắc cử Trump sẽ tiếp tục phối hợp với chính quyền Tổng thống Joe Biden cho đến ngày nhậm chức 20/1/2025.
Tổng thống đắc cử Trump gặp Thủ tướng Orban tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở bang Florida ngày 9/12. Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Peter Szijjarto cho biết ông Waltz và tỷ phú Elon Musk cũng có mặt trong sự kiện.
Người phát ngôn chính phủ Hungary Eszter Vitalyos nói rằng ông Trump và ông Orban đã trao đổi về “những giá trị bảo thủ” mà các bên cùng chia sẻ, cùng mục tiêu đưa nước Mỹ và cả châu Âu “vĩ đại trở lại”.
Mike Waltz, cố vấn an ninh quốc gia tương lai của ông Trump, phát biểu tại sự kiện của đảng Cộng hòa ở Wisconsin hồi tháng 7. Ảnh: Reuters
Sau cuộc gặp với ông Trump, Thủ tướng Orban thông báo đã có cuộc điện đàm dài một giờ với Tổng thống Nga Vladimir Putin, thảo luận về các biện pháp ngoại giao nhằm thuyết phục các bên ngừng bắn và bắt đầu đàm phán hòa bình.
Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky sau đó chỉ trích cuộc gọi này “đe dọa đoàn kết của châu Âu”, nhưng Thủ tướng Orban khẳng định đã đưa ra đề xuất Nga – Ukraine ngừng bắn vào Giáng sinh nhưng bị Kiev từ chối.
Trong giai đoạn tranh cử tổng thống, ông Trump từng tuyên bố có thể chấm dứt xung đột ở Ukraine trong vòng 24 giờ. Tổng thống đắc cử Mỹ hôm 8/12 cũng nhấn mạnh Nga và Ukraine cần chấp nhận ngừng bắn ngay lập tức, khởi động các cuộc đàm phán.
Thanh Danh (Theo CBS, RBC, Reuters)
