Tòa Hiến pháp Thái Lan hôm nay cho biết đã nhất trí thụ lý đơn kiện của Ủy ban Bầu cử Thái Lan (EC), với kết quả 7 phiếu ủng hộ và hai phiếu chống. Theo đó, ông Pita thuộc đảng Move Forward “bị đình chỉ tư cách nghị sĩ từ ngày 19/7, cho đến khi tòa đưa ra phán quyết”. Pita có 15 ngày để phản hồi quyết định này của tòa.
Thông báo được đưa ra sau khi Ủy ban Bầu cử Thái Lan (EC) hôm 12/7 đề nghị đình chỉ tư cách nghị sĩ của ông Pita trong lúc tòa xem xét vụ kiện về việc ông này sở hữu cổ phần công ty truyền thông iTV, hiện không còn tồn tại. EC trước đó nói rằng họ có bằng chứng chứng minh ông Pita sở hữu 42.000 cổ phiếu của iTV khi ông đăng ký tham gia tranh cử, do đó không đủ tư cách tranh cử ghế nghị sĩ trong cuộc tổng tuyển cử ngày 14/5.
Luật bầu cử Thái Lan quy định các ứng viên nghị sĩ không được sở hữu công ty truyền thông. Ông Pita trước đó tuyên bố số cổ phần trong iTV là được thừa kế từ người bố quá cố và ông không vi phạm các quy tắc bầu cử, bởi công ty này từ lâu không còn hoạt động truyền thông.
Đảng Move Forward cho biết quyết định của tòa không ảnh hưởng đến tư cách ứng viên thủ tướng của ông Pita cũng như vòng bỏ phiếu bầu lãnh đạo chính phủ tiếp theo tại quốc hội.
Theo quy định của luật pháp Thái Lan, ứng viên thủ tướng không cần phải là nghị sĩ. Tuy nhiên, ông Pita sẽ phải rời khỏi Hạ viện và không được phép tham gia bỏ phiếu bầu thủ tướng sau thông báo của tòa.
Ông Pita Limjaroenrat trả lời truyền thông tại quốc hội trước cuộc bỏ phiếu ngày 13/7. Ảnh: AFP
Lưỡng viện quốc hội Thái Lan hôm 13/7 bỏ phiếu bầu tân thủ tướng với ứng viên duy nhất là ông Pita. Tuy nhiên, Pita không nhận đủ số phiếu tối thiểu, khi đa số thượng nghị sĩ thân quân đội không bầu cho ông.
Vòng bỏ phiếu tiếp theo sẽ diễn ra hôm nay. Trong trường hợp lãnh đạo đảng Move Forward trải qua nhiều vòng bỏ phiếu vẫn không thể trở thành thủ tướng, Pheu Thai, đảng lớn thứ hai trong liên minh 8 đảng, được dự đoán sẽ cử đại diện của đảng này làm ứng viên. Ông Pita cuối tuần trước tuyên bố sẽ rút khỏi cuộc đua ghế thủ tướng nếu thất bại ở vòng bầu cử thứ hai.
Pita Limjaroenrat, 42 tuổi, là con trai cả của Pongsak Limjaroenrat, cựu cố vấn bộ trưởng nông nghiệp và hợp tác xã Thái Lan. Năm 25 tuổi, khi vừa bắt đầu học thạc sĩ ở Mỹ, ông phải trở về Thái Lan để tiếp quản vị trí giám đốc điều hành của Agrifood, vốn đã sa sút sau khi cha ông bất ngờ qua đời. Hai năm sau, Agrifood lấy lại được vị thế, cho phép Pita trở lại Mỹ hoàn thành khóa học và lấy bằng thạc sĩ năm 2011. Ông cũng thừa kế 42.000 cổ phiếu công ty iTV từ bố.
Từ một doanh nhân, Pita bắt đầu tham gia chính trị với tư cách thành viên đảng Future Forward. Theo lời mời của lãnh đạo đảng Thanathorn Juangroongruangkit, ông chấp nhận đề nghị trở thành ứng viên của đảng trong cuộc tổng tuyển cử Thái Lan năm 2019 và giành một ghế trong Hạ viện.
Hai tuần sau khi đảng Future Forward bị giải tán theo phán quyết của Tòa án Hiến pháp Thái Lan vì sai phạm luật bầu cử vào đầu năm 2020, ông được bổ nhiệm làm lãnh đạo đảng mới Move Forward, trong đó có 54 nghị sĩ của Future Forward. Move Forward kế thừa nền tảng ủng hộ đông đảo của Future Forward, kết hợp với sự năng nổ của Pita để tạo nên “địa chấn” trong tổng tuyển cử ngày 14/5.
Năm 2019, trong tờ trình gửi Ủy ban Bầu cử Thái Lan trước khi tuyên thệ nhậm chức nghị sĩ với tư cách thành viên đảng Future Foward, ông Pita đã khai báo về số cổ phiếu mà mình đại diện gia đình nắm giữ trong iTV. Ông cũng giải thích đã cố gắng nhượng lại phần tài sản này trong nhiều năm qua nhưng không tìm được người mua.
Hiến pháp mới của Thái Lan, được chính quyền quân sự thông qua sau cuộc chính biến năm 2014, cấm công dân nắm cổ phần công ty truyền thông ứng cử vào vị trí công quyền, trong đó có quốc hội và chính phủ. Nhưng ông Pita không vấp phải khiếu nại nào liên quan cổ phần ở iTV khi nhậm chức nghị sĩ vào năm 2019.
Huyền Lê (Theo Reuters)
