“Trung Quốc tôn trọng vị thế quốc gia có chủ quyền của các nước cộng hòa sau khi Liên Xô tan rã”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mao Ninh nói tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm nay. “Trung Quốc là một trong những nước đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với các quốc gia đó”.
Bà Mao đưa ra tuyên bố khi được hỏi về phát biểu của Đại sứ Trung Quốc tại Pháp Lô Sa Dã về chủ quyền của các nước cộng hòa từng thuộc Liên Xô. Trong cuộc phỏng vấn với kênh tin tức Pháp LCI hôm 21/4, khi được hỏi liệu bán đảo Crimea có phải một phần của Ukraine hay không, ông Lô nói rằng Crimea theo lịch sử vốn là một phần của Nga và cựu lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã trao bán đảo này cho Ukraine.
“Thậm chí các quốc gia từng thuộc Liên Xô này không có địa vị thực tế theo luật pháp quốc tế vì không có thỏa thuận quốc tế nào xác nhận tư cách quốc gia có chủ quyền của họ”, Đại sứ Lô Sa Dã nói thêm.
Khi được hỏi liệu lập trường của ông Lô có phải là quan điểm chính thức của Trung Quốc hay không, bà Mao nói rằng chỉ phát biểu của bà về vấn đề chủ quyền mới đại diện cho lập trường của chính phủ Trung Quốc.
“Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, Trung Quốc luôn tuân thủ nguyên tắc tôn trọng và bình đẳng lẫn nhau để phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác song phương”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh tháng 12/2022. Ảnh: AFP
Phát ngôn của Đại sứ Lô trước đó nhanh chóng vấp phải phản ứng dữ dội từ Ukraine và các nước châu Âu. Trợ lý Tổng thống Ukraine Mykhaylo Podolyak khẳng định địa vị của các nước từng thuộc Liên Xô “được tôn trọng trong luật pháp quốc tế”, đồng thời chỉ trích Đại sứ Trung Quốc phát ngôn vô lý.
Bộ Ngoại giao Pháp đề nghị Trung Quốc giải thích liệu phát ngôn đó có phản ánh quan điểm của Bắc Kinh hay không. Pháp khẳng định Ukraine được toàn bộ cộng đồng quốc tế, trong đó có Trung Quốc, công nhận phạm vi biên giới bao gồm cả bán đảo Crimea vào năm 1991, khi Liên Xô tan rã.
Quan chức phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell nói rằng phát ngôn của Đại sứ Lô là “không thể chấp nhận”, thêm rằng EU hy vọng những phát ngôn đó không đại diện cho chính sách của Trung Quốc.
Ngoại trưởng ba nước Baltic Estonia, Litva và Latvia, các quốc gia từng thuộc Liên Xô và đã gia nhập EU, đều chỉ trích gay gắt Đại sứ Lô, nói rằng phát ngôn của ông sai lịch sử. Ba nước này hôm nay cũng đã triệu đại sứ Trung Quốc để phản đối phát biểu của ông Lô.
“Điều này hoàn toàn không thể chấp nhận được”, Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky nói trước cuộc họp của các ngoại trưởng EU ở Luxembourg hôm nay.
Đại sứ Lô Sa Dã từng được biết tới với phong cách ngoại giao chiến lang cùng những phát ngôn gay gắt. Hồi tháng 1/2019, ông Lô cáo buộc Canada theo “chủ nghĩa da trắng thượng đẳng” vì kêu gọi trả tự do cho hai công dân bị bắt ở Trung Quốc, vài ngày sau khi giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu bị bắt ở Canada theo yêu cầu của Mỹ. Khi đảm nhận vị trí Đại sứ tại Pháp, ông Lô năm 2021 gây tranh cãi khi gọi một nhà nghiên cứu phê bình Pháp là “côn đồ” trên Twitter.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)
