“Tôi muốn nói rằng đừng lo lắng về số phận của tổ hợp phòng không Patriot”, đại tá Yuriy Ihnat, phát ngôn viên không quân Ukraine, nói trong thông điệp trên truyền hình gửi tới người dân ngày 17/5. “Việc phá hủy toàn bộ tổ hợp Patriot bằng tên lửa Kinzhal là không thể. Những gì Nga nói chỉ là hoạt động tuyên truyền của họ”.
Theo ông Ihnat, sư đoàn Patriot của Ukraine gồm một đơn vị radar và 8 bệ phóng nằm rải rác ở nhiều địa điểm khác nhau, khiến chúng không thể bị phá hủy hoàn toàn bằng một tên lửa Kinzhal. Ông cho rằng tuyên bố như vậy của giới lãnh đạo quân sự Nga là “không thể tin được”.
Ihnat lấy dẫn chứng từ những tuyên bố trước đây của Bộ Quốc phòng Nga về số tiêm kích Ukraine bị lực lượng Nga tiêu diệt. “Nếu Ukraine có lượng máy bay nhiều như Nga tuyên bố, chúng tôi thắng từ lâu rồi”, ông cho hay.
Bình luận mang tính trấn an được ông Ihnat đưa ra sau khi Bộ Quốc phòng Nga cho biết Moskva đã sử dụng tên lửa siêu vượt âm Kinzhal phá hủy trận địa tên lửa phòng không Patriot tại Kiev trong cuộc tập kích rạng sáng 16/5. Quân đội Nga không cung cấp thêm thông tin chi tiết về cuộc tấn công.
Một quan chức Mỹ nói tổ hợp Patriot ở Ukraine có thể đã hư hại, nhưng không bị phá hủy hoàn toàn, sau đợt tập kích tên lửa của Nga. Mỹ đang đánh giá mức độ thiệt hại của tổ hợp này để quyết định phương án xử lý tại chỗ hay đưa ra nước ngoài sửa chữa.
Hệ thống Patriot gồm 6 thành phần chính là radar, bệ phóng, anten, đài chỉ huy, trạm phát điện và tên lửa đánh chặn, giúp phóng tên lửa chính xác đến mục tiêu. Nếu một thành phần bị hư hại nghiêm trọng, Ukraine sẽ buộc phải rút hệ thống và chuyển ra nước ngoài, có thể là Ba Lan, để tìm phương án khắc phục.
Giới chức Mỹ cho rằng Nga đã tiến hành đợt tập kích ồ ạt bằng nhiều loại tên lửa khác nhau vào rạng sáng 16/5, buộc Ukraine kích hoạt tổ hợp Patriot và liên tiếp phóng đạn đánh chặn.
Khi radar của Patriot hoạt động để phát hiện tên lửa, Nga đã thu được tín hiệu mà nó phát ra, sau đó sử dụng tên lửa siêu vượt âm Kinzhal để tập kích. Khác với những hệ thống phòng không tầm ngắn mà Mỹ cung cấp cho Ukraine, Patriot có tính cơ động kém hơn, khẩu đội lớn hơn, cho phép lực lượng Nga có thời gian ngắm mục tiêu.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby nói không thể xác nhận thông tin hệ thống Patriot bị hư hại, nhưng thêm rằng vũ khí do Mỹ cung cấp thường xuyên bị tổn thất hoặc hao mòn trong giao tranh.
“Nếu hệ thống Patriot cần phải sửa chữa bên ngoài Ukraine, chúng tôi chắc chắn sẽ hỗ trợ”, ông Kirby trả lời báo giới ngày 16/5.
Đây là lần đầu tiên Nga thông báo phá hủy tổ hợp Patriot mà Mỹ chuyển giao cho Ukraine. Nếu được xác thực, đây sẽ là tổn thất rất lớn với lưới phòng không Ukraine, bởi Patriot từng được kỳ vọng là vũ khí có thể thay đổi đáng kể cục diện trên bầu trời nước này.
Ukraine đang biên chế hai tổ hợp Patriot bảo vệ các mục tiêu trọng yếu ở Kiev. Một tổ hợp do Mỹ chuyển giao, hệ thống còn lại do Đức phối hợp cùng Hà Lan cung cấp.
Huyền Lê (Theo Reuters, Telegraph)