Bộ Giao thông Vận tải đang lấy ý kiến UBND Hà Nội về phương án hướng tuyến, vị trí và quy mô nhà ga, trạm bảo dưỡng của Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, đoạn đi qua Hà Nội.
Phương án thứ nhất theo báo cáo tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao đã trình Chính phủ năm 2019. Phương án này áp dụng cho đường sắt tốc độ cao chỉ chở khách, tốc độ khai thác tối đa khoảng 320 km/h.
Hướng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đi qua địa phận Hà Nội có điểm đầu tại tổ hợp ga Ngọc Hồi; qua vành đai và đường sắt vành đai phía Tây; qua các huyện Thường Tín, Phú Xuyên về phía tây tuyến cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ.
Sau khi vượt qua tuyến nối cao tốc Tây Bắc với quốc lộ 5B, đường sắt tốc độ cao rẽ trái, vượt cao tốc Pháp Vân, đi về phía đông, cùng hành lang tuyến cao tốc và sang địa phận tỉnh Hà Nam.
Nhà ga đầu tuyến được bố trí tại ga Ngọc Hồi (xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì) và depot (khu bảo dưỡng, sửa chữa đặt tại huyện Thường Tín).
Theo đánh giá của Tư vấn lập dự án, phương án trên đồng bộ với các quy hoạch liên quan của thành phố Hà Nội và quy hoạch mạng lưới đường sắt, đảm bảo kết nối hướng tuyến qua Hà Nam.
Tư vấn dự án đề xuất Hà Nội giữ nguyên hướng tuyến như đã thống nhất với Bộ Giao thông Vận tải, điểm đầu tuyến tại ga Ngọc Hồi. Tuy nhiên, Tư vấn đề nghị xem xét khai thác tàu tốc độ thấp đi đến ga Hà Nội (theo quy hoạch ga Hà Nội là ga đường sắt đô thị) để tăng hiệu quả của dự án đường sắt tốc độ cao.
Đồng thời, tư vấn đề xuất di dời depot Thường Tín về tổ hợp Ngọc Hồi để thuận tiện bảo dưỡng, sửa chữa tàu.
Tàu khách tốc độ cao ở châu Âu. Ảnh: Anh Duy
Phương án thứ hai do Tư vấn thẩm tra dự án đường sắt tốc độ cao đề xuất, với mục tiêu nghiên cứu bổ sung tuyến đường sắt tốc độ cao khai thác cả tàu hàng và tàu khách, tốc độ thiết kế 200 km/h – 250 km/h.
Theo đó, từ ga Ngọc Hồi, đường sắt tốc độ cao Bắc Nam khi đến tuyến nối cao tốc Tây Bắc với quốc lộ 5B, sẽ đi thẳng để sang địa phận tỉnh Hà Nam.
Tư vấn thẩm tra đề xuất ga chính Ngọc Hồi (xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì) và ga Ngọc Hồi 2 (xã Phương Dực, huyện Phú Xuyên) để kết nối sân bay thứ hai của Hà Nội trong tương lai, đồng thời tích hợp chung ga hành khách và ga hàng hóa để kết nối hệ thống logistic phía bắc.
Tuy nhiên, với phương án này, đơn vị tư vấn lập dự án nhận định “không hiệu quả, làm tăng chi phí đầu tư”. Vị trí sân bay thứ hai của Hà Nội chưa được xác định cụ thể trong Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc, nên việc kết nối qua nhà ga Ngọc Hồi 2 chưa khả thi.
Sau khi có ý kiến của Hà Nội về phương án hướng tuyến, vị trí các nhà ga, Bộ sẽ hoàn thiện Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, dự kiến trình Chính phủ tháng 9, phê duyệt chủ trương đầu tư trước năm 2025.
Hội đồng thẩm định Nhà nước đã ký hợp đồng với liên danh tư vấn thẩm tra độc lập để đánh giá dự án. Đơn vị thẩm tra đưa ra một số nhược điểm khi đầu tư đường sắt tốc độ cao 350 km/h và kiến nghị nghiên cứu phương án đường sắt vừa chở khách, vừa chở hàng có tốc độ thiết kế 250 km/h, khai thác tối đa 225 km/h.
